Czym jest autowaloryzacja i jak wpływa na nasze życie?

Sposób budowania koncepcji siebie rzadko bywa obiektywny i „naukowy”. Na to, jak rozumiemy samych siebie mają wpływ określone czynniki motywacyjne. Wpis ten prezentuje cztery podstawowe motywy mające wpływ na procesy przetwarzania informacji o sobie: autowaloryzacja, autoweryfikacja, autodiagnozowanie oraz autodoskonalenie.

Zaufali mi najlepsi:

Autowaloryzacja psychologia

Autowaloryzacja to rodzaj motywacji, który działa, aby ludzie czuli się dobrze i aby móc utrzymać wysokie poczucie własnej wartości. Motyw ten nabiera szczególnego znaczenia w sytuacjach zagrożenia, porażki lub uderzenia w samoocenę. Wzmacnianie samego siebie wiąże się z preferowaniem pozytywnych niż negatywnych poglądów na swój temat. Jest to jeden z czterech motywów wpływania na to jak siebie postrzegamy. Wszystkie cztery to:

1. Autowaloryzacja – wyjaśnione powyżej,
2. Samoocena – to uogólniona postawa w stosunku do samego siebie, która wpływa na nastrój oraz wywiera silny wpływ na pewien zakres zachowań osobistych i społecznych. Podstawą samooceny jest samowiedza, czyli zespół sądów i opinii, które jednostka odnosi do własnej osoby. Te sądy i opinie dotyczą właściwości fizycznych, psychicznych i społecznych,
3. Autoweryfikacja – to dążenie do zgodności pomiędzy przekonaniami na swój temat, a nowymi informacjami o własnej osobie. Autoweryfikacja sprawia, że ludzie są bardziej skłonni do poszukiwania, zapamiętywania i odbioru informacji już zgodnych z własną koncepcją ja, niż tych z nią sprzecznych. Informacje sprzeczne z kolei są częściej kwestionowane, a wiarygodność jej źródła – podważana. Autoweryfikacja jako motyw działa w tym samym kierunku, co motyw autowaloryzacji w przypadku osób o wysokiej samoocenie, z kolei u osób o niskiej samoocenie oba motywy działają w przeciwnych kierunkach. Dotyczy to przede wszystkim tego, w jakie informacje osoba o niskiej samoocenie jest skłonna uwierzyć (to znaczy bardziej w te podpierające ugruntowany negatywny obraz własnej osoby), niż te z których byłaby zadowolona.
4. Samodoskonalenie – jest to proces realizowany „przez siebie”. Skupia się na osobie, która się uczy, jako na podmiocie ponoszącym pełną odpowiedzialność za wybór. Proces ten nie skupia się wyłącznie na jednej z cech osobowości, lecz wpływa na jej całość.

Motywy samooceny kierują procesem samoregulacji, czyli sposobem, w jaki ludzie kontrolują i kierują własnymi działaniami.

REKLAMA

Koniecznie zobacz NAJLEPSZE szkolenie z Facebooka na rynku

Link do kursu: szkolenie Facebook Ads

Koniec reklamy.

Samoocena – to sposób, w jaki myślimy o sobie. Samoocena koreluje z wieloma innymi zmiennymi, takimi jak poczucie kontroli, motywacja osiągnięć, wytrwałość, potrzeba aprobaty społecznej, zadowolenie z życia, skłonność do przeżywania pozytywnych uczuć i negatywnych uczuć, stan zdrowia somatycznego czy poziom osiągnięć życiowych. Najczęściej jednak trudne okazuje się określenie relacji pomiędzy tymi zmiennymi. Samoocena ma tendencję do działania na zasadzie błędnego koła – osoby o niskiej samoocenie będą skłonne do spostrzegania świata w sposób, który będzie je utwierdzał w ich niskiej samoocenie i na tej samej zasadzie osoby o wysokiej samoocenie będą utwierdzane w optymistycznym spojrzeniu na swoje życie.

Istnieje wiele strategii, których ludzie mogą używać, aby wzmocnić swoje poczucie własnej wartości. Na przykład mogą bagatelizować umiejętności, których im brakuje, lub mogą krytykować innych, aby wydawali się lepsi w porównaniu z nimi.

Strategie te są skuteczne, ponieważ ludzie mają tendencję do myślenia o sobie jako posiadających bardziej pozytywne cechy, jednocześnie zakładają że posiadają mniej negatywnych niż inni.

Chociaż samodoskonalenie występuje u osób z niską samooceną, jak również u osób z wysoką samooceną, te dwie grupy mają tendencję do stosowania różnych strategii. Osoby, które już mają wysoki szacunek, bezpośrednio wzmacniają swoją samoocenę, przetwarzając nowe informacje w sposób stronniczy. Osoby z niską samooceną stosują bardziej pośrednie strategie, na przykład unikając sytuacji, w których ich negatywne cechy będą zauważalne.

Istnieją kontrowersje co do tego, czy samodoskonalenie jest korzystne dla jednostki, czy też nie, oraz czy samodoskonalenie jest kulturowo uniwersalne, czy specyficzne dla zachodniego indywidualizmu.

Autowaloryzacja finanse behawioralne

W finansach behawioralnych autowaloryzacja jest powszechnym błędem. Jest to tendencja jednostek do przypisywania całego sukcesu samemu sobie i ograniczeniu pozytywów innym osobom lub czynnikom zewnętrznym lub w ogóle ich nie przypisywania.

Ludzie mogą podkreślać swoje pozytywne cechy, jednocześnie zwracając uwagę na negatywne skojarzenia z innymi.

Może to negatywnie wpłynąć na inwestorów, którzy stają się zbyt pewni swoich możliwości; będą przypisywać przeszłe sukcesy własnym umiejętnościom i odrzucać rolę wyczucia czasu lub innych czynników w tych wynikach.

Obraz własnej osoby psychologia

Ludzie, którzy odnieśli sukces na rynkach finansowych lub w inny sposób, mają tendencję do przypisywania znacznej części tego sukcesu swojej ciężkiej pracy, umiejętnościom, inteligencji lub kreatywności. Szczęście i inne wpływy zewnętrzne są w dużej mierze dyskontowane, aby nie pomniejszały zachwytu z powodu ich własnych wyraźnych zdolności. Kiedy osoba dąży do samodoskonalenia i autowaloryzacji, może niewłaściwie pominąć ważne czynniki. Na przykład inwestorzy, którzy sami się wzmacniają (autoafirmacja), mogą przypisywać zyski z portfela głównie umiejętnościom doboru akcji, a nie hossie występującej w tym samym okresie.

Obraz siebie, samonaprawa psychologia i przykłady

Typowym przykładem jaki nasuwa autowaloryzacja jest stwierdzenie, że większość ludzi ocenia siebie jako „powyżej średniej”, gdy poproszeni są o ocenę swoich umiejętności i oceniają innych jako „poniżej średniej”.

Większość ludzi ocenia się powyżej średniej w prowadzeniu samochodu, podczas gdy innych kierowców ocenia poniżej średniej.

Oczywiście z definicji niemożliwe jest, aby wszyscy byli powyżej średniej. Ludzie również oceniają swoje cechy osobiste, takie jak atrakcyjność, inteligencja, zdolności przywódcze i cierpliwość, jako ponadprzeciętne.

Autowaloryzacja może mieć miejsce w wielu różnych sytuacjach i pod wieloma różnymi postaciami. Ogólny motyw samodoskonalenia może mieć wiele różnych podstawowych wyjaśnień, z których każde staje się mniej lub bardziej dominujące w zależności od sytuacji.

W kontekście finansowym autowaloryzacja (posłużę sie tutaj specyficznym terminem dla graczy giełdowych) może służyć jako opcja kupna (CALL option). Przy czym osoba fizyczna może wybiórczo skorzystać z opcji kupna (call), aby przypisać efekty samodoskonalenia do własnego działania, jednocześnie pozwalając na wygaśnięcie opcji w scenariuszach, za które nie chciałaby zostać rozliczona.

Powyższy fragment zawiera dosyć specyficzne określenia jak wygaśnięcie opcji, kupno call, ale ze względu poruszania autowaloryzacji na przykładzie finansów postanowiłem osadzić przykład w tych realiach.

Natomiast mówiąc prostszym językiem, chodzi o to że autowaloryzacja ma często zastosowanie gdy odnosimy sukcesy, a gdy porażki to wtedy nie utożsamiamy ich (autoafirmacja jest pomijana) ze sobą. Negujemy je, albo zganiamy na jakiś inny czynnik zewnętrzny.

Pojecie Ja w psychologii na przykładzie niebezpieczeństwa dla inwestorów (autowaloryzacja jako kontekst)

Jak wspomniano, autowaloryzacja prowadzi do nadmiernej pewności siebie i stawia to inwestorów w niekorzystnej sytuacji na rynku. Inwestorzy mogą szybko przejść od dyskontowania informacji, które zmniejszają ich zdolność do dyskontowania danych rynkowych, które są sprzeczne z ich tezą inwestycyjną. Inwestorzy powinni również zastanowić się jak poprawić sposób podejmowania decyzji.

Jeśli inwestorzy przypisują wszystkie straty zmiennemu rynkowi, a zyski swoim umiejętnościom, nigdy nie poprawią swojego zrozumienia tego, jak rynek faktycznie działa i jak na nim zarabiać.

Pozytywna retrospekcja

Z racji mojego umiłowania, badań i pracy naukowej do heurystyk i błędów poznawczych warto wspomnieć tutaj o zjawisku jakie nosi nazwę pozytywna retrospekcja.

Proces zapamiętywania nie jest jednorodny. Zależy on od wielu czynników. Od działań długofalowych (np. od momentu w życiu, w którym się znajdujemy) do zdarzeń chwilowych (takich jak np. nastrój, którego właśnie doświadczamy czy pora dnia).

Na samo zapamiętywanie wpływają więc zarówno bodźce zewnętrzne (np. to, gdzie zdarzenie miało miejsce), jak i własne emocje (czy byliśmy np. pobudzeni czy raczej spokojni).

To, co osoba zachowa w pamięci warunkują również indywidualne cechy osobowości. Jedni łatwiej zapamiętują rzeczy związane z obrazami (wzrokowcy), inni z dźwiękami (słuchowych), a inni jeszcze lepiej rzeczy, którym towarzyszył ruch (kinestetycy).

Nastawienie osoby, motywacja i świadomie skierowana uwaga na dane wydarzenie czy materiał do zapamiętania również odgrywają ważną rolę.

Jeśli coś nas nudzi lub jeśli powtarzamy sobie, że na pewno się nam to do niczego nie przyda, trudniej wtedy będzie nam daną rzeczy zapamiętać.

Dokładnie te same czynniki biorą udział w procesie przypominania sobie rzeczy z przeszłości. W różnych momentach możemy sobie przypomnieć pewne rzeczy, a zupełnie nie móc dotrzeć do innych.

Jak bardzo zatem możemy polegać na swojej pamięci? Czy to, co uważamy, że się zdarzyło, naprawdę miało miejsce?

Wiele na to wskazuje, że przeszłość, do której się odwołujemy, tylko częściowo pokrywa się z autentycznymi wydarzeniami. Resztę stanowią nasze własne uzupełnienia, które – na ogół nieświadomie – biorą udział w rekonstrukcji wydarzeń z przeszłości.

Więc w jednym zdaniu podsumowując akapit czym jest pozytywna retrospekcja?

Pozytywna retrospekcja – tendencja do oceniania przeszłych zdarzeń lepiej, niż się je oceniało, gdy zachodziły.

Przekonanie o swojej wyjątkowości

Ludzie formułują pytania, które sobie zadają, aby wzmocnić postrzeganie kompetencji i sukcesu. Na przykład, jeśli studenci zastanawiają się, czy po ukończeniu studiów zdobędą dobrą pracę, zwykle formułują pytanie jako: „Czy dostanę dobrą pracę?”.

Sformułowanie pytania w ten sposób skłania ludzi do myślenia o pozytywnych dowodach sukcesu (np. „Ojej, jak dotąd mam dobre oceny”).

Ludzie nie przyjmują podejścia, które pociągałoby za sobą negatywne dowody, takie jak użycie negatywnej ramy, np. „Czy nie uda mi się znaleźć dobrej pracy?”

Zadawanie pytania w ten sposób ma tendencję do wyciągania negatywnych i nieprzyjemnych dowodów (np. „Ojej, wielu innych ludzi też ma dobre oceny”).

Dysonans poznawczy i kategoryzacja?

Ludzie przyjmują szerokie kategorie, aby opisać swoje sukcesy, i wąskie, aby scharakteryzować swoje niepowodzenia. Załóżmy, że dwie osoby przystąpią do testu z geografii Polski.

Pierwsza radzi sobie dobrze i prawdopodobnie ogólnie zaklasyfikuje swój wynik jako wskazujący na inteligencję i światowość.

Druga osoba radzi sobie słabo i prawdopodobnie zwięźle wywnioskuje, że ten występ świadczy tylko o tym, że niewiele wie o tym mało ważnym zagadnieniu i w życiu w sumie to się nie przyda.

Autowaloryzacja, autoweryfikacja, autodiagnozowanie oraz autodoskonalenie przykłady w życiu

Implikacje…

Całe życie podporządkowane pod powyższe kwestie może pozostawić osobę ze znacznie zniekształconym i nierealistycznym poglądem na siebie. I rzeczywiście, wiele badań sugeruje, że ludzie mają o sobie pozytywne opinie, które po prostu nie mogą być prawdziwe. Te nierealistyczne samooceny przejawiają się na wiele sposobów. Oto niektóre z nich, którym w ostatnich badaniach poświęcono najwięcej uwagi.

Efekt ponadprzeciętności

Przeciętni ludzie myślą, że nie są przeciętni. Na przykład typowy człowiek myśli, że jest bardziej zdyscyplinowany, kompetentny społecznie, idealistyczny i moralny niż „przeciętny człowiek”, ale jest to niemożliwe.

Niemożliwe jest, aby przeciętny człowiek był powyżej średniej, biorąc pod uwagę logikę matematyki.

Ludzie uważają również, że są bardziej skłonni do osiągnięcia pozytywnych wyników (szczęśliwego małżeństwa, znalezienia dobrze płatnej pracy) i są mniej narażeni na awersję (zwolnienie, zarażenie się wirusem) niż ich rówieśnicy, chociaż znowu jest to matematycznie niemożliwe, aby przeciętna osoba miała większe szanse na osiągnięcie dobrych wyników i uniknięcie złych niż średnia matematyczna.

Przepowiadanie pożądanych działań i wyników

Prognozując przyszłość, ludzie zawyżają szansę, że podejmą pożądane działania i osiągną sprzyjające rezultaty. Studenci zbytnio przewidują prawdopodobieństwo, że otrzymają dobrze płatną ofertę pracy zaraz po studiach.

Tego typu przepowiednie mogą mieć konsekwencje ekonomiczne: ludzie często przewidują, że przy zakupie karnetu na siłownię będą często ćwiczyć – a następnie nie będą chodzić na siłownię, lub tylko sporadycznie.

Rzeczywiście, często byliby w lepszej sytuacji finansowej, gdyby po prostu zapłacili za kilka indywidualnych wizyt, które faktycznie udało im się odbyć, zamiast kupować droższe członkostwo, ale bez korzystania z niego.

Należy jednak poczynić jedno zastrzeżenie co do motywu samodoskonalenia (autowaloryzacja) i nierealistycznych obrazów własnej osoby, które ten motyw tworzy.

Badacze znaleźli liczne dowody na to, że ludzie w Ameryce Północnej i Europie Zachodniej konsekwentnie angażują się w samodoskonalenie, ale jest coraz więcej (choć kontrowersyjnych) dowodów na to, że ludzie w niektórych innych częściach świata nie angażują się w taką działalność.

Mianowicie, ludzie w Azji wydają się nie wychwalać samych siebie i zaprzeczać swoim negatywom.

Rzeczywiście, wykazują oznaki dostosowywania się do niepowodzeń i słabości, aby mogli je poprawić.

Wykazują również mniej dowodów na opisany wcześniej efekt ponadprzeciętności. W związku z tym motyw samodoskonalenia może być wszechobecny, ale tylko w niektórych kulturach.

Możemy się raczej zgodzić że rozwój osobisty zyskuje w USA, europie czy Polsce na popularności.

Zachęcam do podzielenia się swoimi opiniami i doświadczeniem w komentarzach.

Teraz chciałbym usłyszeć, co masz do powiedzenia:

Czego nauczyłeś się z dzisiejszego wpisu?

Co najbardziej Ciebie szokuje w tym jak autowaloryzacja wpływa na nasze życie?

A może masz pytanie dotyczące czegoś z opisanych reguł.

Tak czy inaczej, podziel się swoimi przemyśleniami w sekcji komentarzy poniżej.

• szkolenia online
• szkolenia u Ciebie w firmie i doradztwo-konsulting
• agencja SEO/SEM

Co myślisz o moim nowym wpisie na blogu?

A może masz pytanie dotyczące strategii lub techniki jak działać najlepiej?

Tak czy inaczej, chciałbym usłyszeć, co masz do powiedzenia.

Więc śmiało, teraz udostępnij ten wpis na swoich social mediach i zobacz co inni mają do powiedzenia.