Czym jest efekt owczego pędu? Definicja.

Efekt owczego pędu (inaczej: naśladownictwa) to zjawisko, w którym jednostki działają zbiorowo jako część grupy, często podejmując decyzje jako grupa, których nie podjęłyby jako jednostki. Czyli skoro inni tak robią, to ja też.

Dzisiaj bardzo ciekawy temat, nie tylko z perspektywy psychologa, ale też marketingowca i właściciela firmy, którzy chcą sprzedać więcej. Wpis nosi nazwę „efekt owczego pędu„, opisuje, w jaki sposób rówieśnicy mogą wpływać na ludzi, aby przyjmowali określone zachowania na podstawie raczej emocjonalnej niż racjonalnej. Kiedy ludzie są dotknięci mentalnością grupy (tłumu), mogą podejmować inne decyzje niż indywidualnie.

Teraz podam krótką charakterystykę każdego z zagadnień na których się skupimy. A wybrałem ich kilka tak, żeby zrobić wpis całościowy o danym zjawisku we wszystkich najważniejszych odmianach.

Zaufali mi najlepsi:

Także poniżej spis treści i pierwszy rozdział, gdzie wymienia i definiuję zjawiska. A dalej już jak to wykorzystać. Także jeśli ktoś nie chce czytać definicji i wprowadzenia to możecie kliknąć w spisie treści na to co od razu chcecie przeczytać.

Definicje: błędy w zachowaniu i podejmowaniu decyzji związane z tłumem (grupą)

Inteligencja zbiorowa

Inteligencja zbiorowa definicja (ang. Collective intelligence, Collective IQ)- jest wspólną lub grupową inteligencją, która wyłania się ze współpracy, wspólnych wysiłków i rywalizacji wielu osób i pojawia się w procesie podejmowania decyzji w drodze konsensusu.

Termin ten pojawia się w socjobiologii, naukach politycznych oraz w kontekście masowych recenzji i zastosowań w ramach crowdsourcingu.

Może obejmować konsensus, kapitał społeczny i formalizmy, takie jak systemy głosowania, media społecznościowe i inne sposoby kwantyfikacji aktywności masowej.

Zbiorowe IQ jest miarą zbiorowej inteligencji, chociaż często jest używane zamiennie z terminem zbiorowa inteligencja. Jako ciekawostka: bakteriom i zwierzętom przypisuje się także inteligencję zbiorową.

Efekt owczego pędu

Efekt owczego pędu definicja: to zjawisko, w którym jednostki działają zbiorowo jako część grupy, często podejmując decyzje jako grupa, których nie podjęłyby jako jednostki.

Istnieją dwa ogólnie przyjęte wyjaśnienia zachowania stada.

1. Po pierwsze, społeczna presja na dostosowanie się oznacza, że jednostki chcą być akceptowane – a to oznacza zachowywanie się w taki sam sposób jak inni, nawet jeśli takie zachowanie jest sprzeczne z naturalnymi instynktami.
2. Po drugie, jednostkom trudno jest uwierzyć, że duża grupa może się mylić („przecież 2 głowy to nie 1”) i podążają za zachowaniem grupy w błędnym przekonaniu, że grupa wie coś, czego dana osoba nie wie.

Krótko mówiąc, zachowanie stada polega na podejmowaniu decyzji częściowo na podstawie zachowania / wyborów innych.

REKLAMA

Koniecznie zobacz NAJLEPSZE szkolenie z Facebooka na rynku

Link do kursu: szkolenie Facebook Ads

Koniec reklamy.

Zasada podczepienia

Zasada podczepienia definicja: w psychologii poznawczej określa, że ludzie często wierzą w pewne rzeczy lub robią je jedynie dlatego, że wiele innych osób tak robi.

Dotyczy wszystkich grup wiekowych. Ludzie mają tendencję do „podczepienia pod innych” bez ocenienia rzeczywistych zalet danego zachowania. Może się to też przejawiać w niezdolności jednostek do podjęcia nagłej zmiany zachowań, bo „podążałem za innymi i samemu nie wiem co zrobić”.

Zasada ta ma bardzo duże znaczenie w polityce: ludzie głosują na partie i kandydatów, którzy mają (według mediów) duże szanse zwycięstwa, nawet jeśli osobiście niewiele wiedzą na ich temat. Dlatego pewne partie polityczne tak manipulują telewizją aby wybielać siebie a oczerniać innych. Potrafią nawet nie zapraszać przeciwników z niektórych partii na debaty.

W mikroekonomii odnosi się do kształtowania zapotrzebowań i popytu. Opisuje mechanizm dodatnich sprzężeń zwrotnych- popyt na jakiś towar rośnie, w miarę jak kupuje go coraz więcej ludzi. Zaburza to przewidywania klasycznej mikroekonomii zakładającej, że klienci podejmują decyzje jedynie na podstawie cen i osobistych preferencji.

W nauce powoduje, że naukowcy świadomie lub nieświadomie ignorują wyniki badań, które podważają „powszechną wiedzę”.

Psychologia tłumu

Psychologia tłumu definicja– dziedzina psychologii społecznej zajmująca się funkcjonowaniem jednostek w dużych zbiorowiskach. Psychologowie zaproponowali szereg teorii wyjaśniających zmianę sposobu zachowania ludzi w kontekście anonimowego tłumu, akcentujących takie zjawiska jak konformizm, rozproszenie odpowiedzialności i przyjęcie tożsamości zbiorowej (tzw. dezindywiduacja).

Jest to bardzo niebezpieczne, ze względu na bierność działania. Na przykład ktoś może się słabo poczuć na ulicy i upadnie, a ludzie staną obok i będą się przyglądać bo skoro nikt nie reaguje i nie podchodzi to ja też.

Część historycznych koncepcji zakładała, że wraz ze wzrostem wielkości i anonimowości grupy jej uczestnicy automatycznie stają się irracjonalni i impulsywni, i używała pejoratywnych określeń takich jak „mentalność tłumu”. Obecnie teorie orientują się na opis racjonalnych mechanizmów i konsekwencji identyfikacji z grupą i jej liderami w kontekście świadomej percepcji wspólnych celów i zagrożeń.

Syndrom grupowego myślenia

Myślenie grupowe definicja: to zjawisko psychologiczne zachodzące w grupie ludzi, w którym pragnienie harmonii lub konformizmu w grupie skutkuje irracjonalnym lub dysfunkcyjnym wynikiem podejmowania decyzji. Spójność lub chęć spójności w grupie może wywoływać wśród jej członków skłonność do zgadzania się za wszelką cenę. Powoduje to, że grupa minimalizuje konflikt i podejmuje jednomyślną decyzję bez krytycznej oceny.

Syndrom grupowego myślenia jest konstruktem psychologii społecznej, ale ma szeroki zasięg i wpływa na literaturę z zakresu nauk o komunikacji, nauk politycznych, zarządzania i teorii organizacji, a także ważnych aspektów dewiacyjnych zachowań kultów religijnych.

Czasami stwierdza się, że myślenie grupowe występuje (szerzej) w naturalnych grupach w społeczności, na przykład w celu wyjaśnienia trwających całe życie różnych poglądów politycznych, lub rzekome korzyści płynące z pracy zespołowej w porównaniu z pracą wykonywaną w samotności.

Jednak ta zgodność punktów widzenia w grupie nie wiąże się głównie z celowym podejmowaniem decyzji przez grupę i można ją lepiej wytłumaczyć zbiorową skłonnością do potwierdzenia poszczególnych członków grupy.

Efekt kuli śnieżnej – Bandwagon effect

Bandwagon effect definicja– określenie pochodzące z amerykańskiego marketingu politycznego. Określa zjawisko przenoszenia przez wyborców swoich głosów na lidera przedwyborczych sondaży. W Polsce mówimy o „efekcie śnieżnej kuli”, dzięki któremu przewidywany zwycięzca otrzymuje dodatkowe głosy wynikające z tego, że prowadzi w badaniach opinii publicznej.

Metaforycznie efekt kuli śnieżnej to proces, który rozpoczyna się od stanu początkowego o niewielkim znaczeniu i buduje się, stając się większy, a także być może potencjalnie niebezpieczny lub katastrofalny (błędne koło), chociaż może być korzystnym.

Powszechną analogią jest staczanie się śnieżki po pokrytym śniegiem zboczu. Gdy się toczy, kulka będzie zbierać więcej śniegu, zyskując większą masę i powierzchnię oraz jeszcze więcej śniegu i pędu.

Teoria polityki określa takie zachowanie wyborców jako głosowanie strategiczne. Jego źródłem jest obawa przed „zmarnowaniem” głosu oddanego na słabszego kandydata.

Metafora toczącej się kuli śnieżnej do której przylepia się coraz więcej śniegu odnosi się do kandydata partii do którego w sondażach „przylepia się” coraz więcej głosów.

Społeczny dowód słuszności

Społeczny dowód słuszności definicja: na koniec pierwszej części zostawiłem klasyka. Zasadę tę zdefiniował i dokładnie opisał amerykański profesor psychologii Robert B. Cialdini, autor popularnej książki „Wywieranie wpływu na ludzi”, będącej owocem jego ponad 15-letnich badań, która stała się bestsellerem.

Z zasadą społecznego dowodu słuszności kojarzy mi się popularne powiedzenie: Jeśli wszedłeś między wrony, musisz krakać tak jak one, a będziesz miał szansę na szybszą ich akceptację i zdobycie zaufania. Mamy tendencję do przyjmowania zachowań i poglądów charakterystycznych dla większości. Zwłaszcza w sytuacjach, kiedy nie wiemy, co robić. Zakładamy wówczas, że inni być może mają już takie problemy za sobą i dokonali właściwego wyboru. Inną przyczyną „podążania za tłumem” jest nasze lenistwo.

Zachowania stadne: Owczy pęd czyli jak na tym ZARABIAĆ!

Ogólnie rzecz biorąc, istnieje sześć typów dowodów społecznych (efekt owczego pędu), które wchodzą w skład powyżej omówionych w pierwszej części tekstu .

1. Ekspert: ma miejsce, gdy ekspert z Twojej branży poleca Twoje produkty lub usługi lub jest powiązany z Twoją marką. Przykłady: wiadomość na Twitterze od eksperta lub ta osoba wspomina Ciebie w jednym ze swoich wywiadów, artykułów, czy filmów na youtube.
2. Celebryci: polega na tym, że celebryta poleca Twoje produkty. Przykłady: post na Instagramie lub tweet o Twoim produkcie napisany przez celebrytę lub influencera. Przykład idąc już wysokim kosztem. Sprzedajemy maszynki do golenia dla mężczyzn, co ich najbardziej interesuje. Motoryzacja, piłka nożna. Czy mam teraz kogoś w motoryzacji, hmm raczej nie. A w piłce, oczywiście Rober Lewandowski. Więc Gillette zrobiło w Polsce prawdopodobnie najlepszy ruch jaki mogli poczynić.
3. Użytkownik, czyli inni klienci (testymoniale): ma miejsce, gdy obecni użytkownicy polecają Twoje produkty i usługi na podstawie ich doświadczeń z Twoją marką. Przykłady: pochwały w mediach społecznościowych lub pozytywne oceny w witrynach z recenzjami (trustpilot, oceny google).
4. Mądrość tłumu (efekt owczego pędu): ma miejsce, gdy duża grupa ludzi popiera Twoją markę. Przykłady: posiadanie tysięcy klientów lub milionów obserwujących na swoich profilach w mediach społecznościowych.
5. Mądrość twoich przyjaciół: tego typu dowód społeczny ma miejsce, gdy ludzie widzą, że ich przyjaciele polecają twój produkt. Przykłady: potencjalny klient widzi jak ich znajomi używają Twojego produktu lub obserwują Cię w mediach społecznościowych.
6. Certyfikacja- akredytacja: ten rodzaj dowodu społecznego ma miejsce, gdy otrzymujesz oficjalne potwierdzenie od autorytatywnej osoby w Twojej branży/ uczelni/ firmy certyfikującej, lub akredytującej. Przykłady: niebieski znacznik wyboru na Twitterze lub Facebooku., certyfikat ISO dla danej branży itp.

Efekt owczego pędu w prostych przykładach

Poniżej znajduje się kilka przykładów które wpasowują się w to czym jest efekt owczego pędu:

Diety: kiedy wydaje się, że wszyscy przyjmują pewną modną dietę, ludzie są bardziej skłonni do jej wypróbowania. (ostatnimi laty IF głodówki, dieta sirtuinowa czy keto)

Wybory: ludzie są bardziej skłonni głosować na kandydata, który ich zdaniem wygrywa na podstawie sondaży i zdania innych osób.

Moda: Wiele osób zaczyna nosić określony styl ubioru, gdy widzą, że inni przyjmują ten sam styl.

Muzyka: Ponieważ coraz więcej osób zaczyna słuchać określonej piosenki lub grupy muzycznej, jest bardziej prawdopodobne, że inne osoby również zaczną.

Media społecznościowe: w miarę jak coraz więcej osób zaczyna korzystać z niektórych sieci społecznościowych, inne osoby również częściej zaczynają korzystać z tych samych.

Co ma na to wpływ?

Dlaczego więc dokładnie występuje efekt owczego pędu? Na jednostki duży wpływ wywiera presja i normy wywierane przez grupy. Kiedy wydaje się, że większość grupy robi jakąś rzecz, jej zaniechanie staje się coraz trudniejsze.

Ta presja, by się dopasować, może wpływać na wiele różnych aspektów zachowania, od tego, co ludzie noszą, po to, na kogo głosują w wyborach.

Niektóre z czynników, które mogą wpływać na efekt owczego pędu, obejmują:

Myślenie tłumu: Efekt owczego pędu jest zasadniczo rodzajem myślenia grupowego. Im więcej ludzi przyjmuje określoną modę lub trend, tym bardziej prawdopodobne staje się, że inni również. Kiedy wydaje się, że wszyscy coś robią, istnieje ogromna presja, by się dostosować, i być może dlatego zachowania zwykle kształtują się tak łatwo.

Pragnienie, aby mieć rację: Ludzie chcą mieć rację. Chcą być częścią zwycięskiej strony. Jednym z powodów, dla których ludzie się dostosowują, jest to, że szukają informacji od innych osób ze swojej grupy społecznej o tym, co jest słuszne, a co akceptowalne.

Konieczność bycia częścią: Strach przed wykluczeniem również odgrywa rolę na efekt owczego pędu. Ludzie generalnie nie chcą być na uboczu, więc podążanie za tym, co robi reszta grupy, jest sposobem na zapewnienie integracji i akceptacji społecznej.

Potrzeba przynależności zmusza ludzi do przyjęcia norm i postaw większości w celu uzyskania akceptacji i aprobaty grupy.

Chociaż efekt owczego pędu może być bardzo silny i prowadzi do szybkiego tworzenia trendów, zachowania te są również dość kruche. Ludzie szybko wskakują w to co teraz modne, ale też przeskakują równie szybko. Być może dlatego trendy są tak ulotne.

Negatywne efekty

Wpływ tych modnych trendów jest często stosunkowo nieszkodliwy. Czasami jednak mogą być znacznie bardziej niebezpieczne. Kiedy zaczynają się pojawiać pewne idee, takie jak szczególne nastawienie do problemów zdrowotnych, przekonania o trendach mogą mieć poważne i szkodliwe konsekwencje.

Efekt owczego pędu w kilku negatywnych lub nawet niebezpiecznych przykładach:

Na przykład osoby, na które miał wpływ ruch antyszczepionkowy, rzadziej otrzymywały rutynowe szczepienia w dzieciństwie.

Naukowcy odkryli, że kiedy ludzie dowiadują się, że dany kandydat prowadzi w sondażach, są bardziej skłonni do zmiany swojego głosu na stronę zwycięską.

W jednym badaniu przeprowadzonym podczas wyborów prezydenckich w USA w 1992 r. Uczniowie, którzy dowiedzieli się, że Bill Clinton prowadził wyścig w niektórych sondażach, zmieniając swój planowany głos z Busha na Clintona.

Chociaż efekt owczego pędu może mieć niebezpieczne konsekwencje, może również prowadzić do przyjęcia zdrowych zachowań. Jeśli wydaje się, że większość ludzi odrzuca niezdrowe zachowania (takie jak palenie) i wybiera zdrowe wybory (takie jak ćwiczenia), wtedy może być bardziej prawdopodobne, że ludzie będą unikać ryzykownych wyborów i podejmować zdrowe działania.

Efekt snoba

Efekt snoba to zjawisko kiedy określone grupy bądź ludzie nie chcą kupować pewnych dóbr bo inni je kupują.

Efekt Veblena

Efekt Veblena (efekt demonstracji, efekt prestiżowy, paradoks Veblena), dotyczy dóbr luksusowych i najbogatszych grup społecznych, jest to wzrost wielkości popytu na dobra luksusowe mimo wzrostu cen tych dóbr.

Zachęcam do podzielenia się swoimi opiniami i doświadczeniem w komentarzach.

Teraz chciałbym usłyszeć, co masz do powiedzenia:

Czego nauczyłeś się z dzisiejszego wpisu?

Co najbardziej Ciebie szokuje w tym jak efekt owczego pędu wpływa na nasze życie?

A może masz pytanie dotyczące czegoś z opisanych reguł.

Tak czy inaczej, podziel się swoimi przemyśleniami w sekcji komentarzy poniżej.

• szkolenia online
• szkolenia u Ciebie w firmie i doradztwo-konsulting
• agencja SEO/SEM

Co myślisz o moim nowym wpisie na blogu?

A może masz pytanie dotyczące strategii lub techniki jak działać najlepiej?

Tak czy inaczej, chciałbym usłyszeć, co masz do powiedzenia.

Więc śmiało, teraz udostępnij ten wpis na swoich social mediach i zobacz co inni mają do powiedzenia.