Model 5 sił Portera. Analiza atrakcyjności sektora metodą pięciu wejść na rynek (przykłady, definicja)

22 grudnia, 2022

PZU Wchodzi w Branżę Fitness! Państwowa Firma wykupuje kluby fitness? (PZU sport)

22 grudnia, 2022

Lista błędów poznawczych (heurystyk- Cognitive Bias CODEX) Prawie 300!

Błędy poznawcze (dosł. tłumaczenie z ang. uprzedzenia poznawcze) to systematyczne wzorce odchyleń od normy i / lub racjonalności w ocenie. Często są studiowane w psychologii i ekonomii behawioralnej.

Jest to lista błędów poznawczych bazująca na poniższej grafice (w ostatnim dziale dodaję inne, z którymi się zetknąłem jako „dodatkowe”). Przy okazji jeśli znacie jakieś które nie są tu opisane to piszcie w komentarzach, a ja je dodam. Na chwilę obecną zbliżamy się do 300!

błedy poznawcze heurystyki — https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ce/Cognitive_Bias_Codex_With_Definitions%2C_an_Extension_of_the_work_of_John_Manoogian_by_Brian_Morrissette.jpg

Lista błędów poznawczych którą Wam przedstawiam powstawała bardzo długo, jako moje prywatne narzędzie do nauki podczas doktoratu. Z racji tego, że nie ma jej przetłumaczonej w Polsce udostępniam wszystko w tym artykule za darmo.

Tak jak wspomniałem, na początku miało to być narzędzie tylko dla mnie więc definicje, które tu znajdziecie są po części moje (bazując na wiedzy którą posiadam), inne z kolei niestety bez podania źródeł.

I jeszcze jedno, dużo z heurystyk/błędów poznawczych jest zagadnieniami niszowymi, tak że w Polsce nawet nikt się nimi nie zajmował. Nie sposób znaleźć czasami cokolwiek w literaturze, bazach akademickich, wikipedii itp. więc część tłumaczeń jest moich. Także gdybyście znali jakieś lepsze, lub z biegiem lat ktoś zajmie się poszczególnymi oficjalnie to możecie pisać w komentarzach, a ja będę na bieżąco wszystko uaktualniał.

Więc zaczynamy:

Zawartość strony

1 Dołącz do nas NA DARMOWYM WIDEO
2 Lista błędów poznawczych, co to, definicja
3 Too Much Information=Za dużo informacji
4 Not Enough Meaning=Za mało znaczenia
5 Need To Act Fast=Trzeba działać szybko
6 What Should We Remember?=O czym powinniśmy pamiętać?
7 Dodatkowe poza infografiką będą dodawane tutaj
8 Ważne
- 8.1 Jak uniknąć błędów poznawczych?

Zaufali mi najlepsi:

Dołącz do nas NA DARMOWYM WIDEO

Wpisz Swój Najlepszy Adres Email, Ponieważ Na Niego Dostaniesz Link.

Lista błędów poznawczych, co to, definicja

Lista błędów poznawczych to ogólne określenia nieracjonalnego sposobu postrzegania rzeczywistości.

REKLAMA

Koniecznie zobacz NAJLEPSZE szkolenie z Facebooka na rynku

Link do kursu: szkolenie Facebook Ads

Koniec reklamy.

Chociaż rzeczywistość większości z tych uprzedzeń jest potwierdzona powtarzalnymi badaniami, często istnieją kontrowersje co do tego, jak sklasyfikować te uprzedzenia lub jak je wyjaśnić. Znanych jest kilka teoretycznych przyczyn niektórych błędów poznawczych, które umożliwiają klasyfikację błędów na podstawie ich wspólnego mechanizmu który je wytwarza (generuje).

Wyjaśnienia obejmują reguły przetwarzania informacji (tj. skróty myślowe), zwane heurystykami, których mózg używa do wydawania decyzji lub osądów. Uprzedzenia, a raczej błędy mają różne formy i pojawiają się jako poznawcze, czy motywacyjne. Oba efekty mogą występować w tym samym czasie.

Istnieją również kontrowersje dotyczące niektórych z tych błędów, co do tego, czy można je uznać za bezużyteczne lub irracjonalne, czy też skutkują użytecznymi postawami lub zachowaniem.

Badania w przeważającej mierze obejmują ludzi, niektóre odkrycia wykazujące uprzedzenia znaleziono również u zwierząt. Na przykład niechęć do straty została wykazana u małp, a dyskontowanie hiperboliczne zaobserwowano u szczurów, gołębi i małp (Alexander WH, Brown JW (June 2010). „Hyperbolically discounted temporal difference learning„. Neural Computation. 22 (6): 1511–27).

Too Much Information=Za dużo informacji

We notice things already primed in memory or repeated often=Zauważamy rzeczy już zapamiętane lub często powtarzane

Availability heuristic	Heurystyka dostępności	Uproszczona metoda wnioskowania polegająca na przypisywaniu większego prawdopodobieństwa zdarzeniom, które łatwiej przywołać do świadomości i są bardziej nacechowane emocjonalnie.
Attentional bias	Uważne nastawienie, Uprzedzenie uwagi, błąd uwagi	Mówi jak na percepcję danej osoby wpływają selektywne czynniki jej uwagi. Uprzedzenie uwagi może wyjaśniać brak rozważenia przez jednostkę alternatywnych możliwości, gdy zajmuje się istniejącym ciągiem myśli. Na przykład wykazano, że palacze papierosów mają tendencję do zwracania uwagi na otaczające ich sygnały związane z paleniem, ze względu na zmienioną wrażliwość mózgu na nagrodę.
Illusory truth effect	Iluzoryczny efekt prawdy, iluzja prawdy	Skłonność do uważania fałszywych informacji za poprawne po wielokrotnym narażeniu/kontakcie z informacją.
Mere exposure effect	Efekt czystej ekspozycji (Robert Zajonc)	Tendencja do rozwijania upodobań (zaczynamy coś lubić) do rzeczy tylko dlatego, że je często widujemy.
Context effect	Efekt kontekstowy, efekt kontektsu	Poznanie i pamięć zależą od kontekstu, wspomnienia poza kontekstem są trudniejsze do odzyskania niż wspomnienia kontekstowe (np. czas przywołania i dokładność pamięci związanej z czymś co robimy w pracy będą niższe w domu i odwrotnie)
Cue-dependent forgetting	Zapominanie zależne od wskazówek, niepowodzenie przypominania	Trudności/brak przywołania/przypominania informacji bez wskazówek.
Mood-congruent memory bias	Nastrojowe odchylenie pamięci	Lepsze zapamiętywanie informacji zgodnych z aktualnym nastrojem.
Frequency illusion	Iluzja częstotliwości	Zjawisko, w którym ludzie, którzy dopiero się czegoś uczą lub coś widzieli, zaczynają to dostrzegać wszędzie. Na przykład osoba, która właśnie obejrzała film o rekinach, może zacząć wszędzie widzieć słowo „rekin”. Kupiłem żółtego mercedesa, to nagle widzę żółte mercedesy na ulicach,a wcześniej nie.
Baader-Meinhof Phenomenon	Zjawisko Baadera-Meinhofa (wg mnie to samo co powyższa iluzja częstotliwości)	jw.
Empathy gap	Luka empatii, luka empatyczna (częste zjawisko gender empathy gap)	Ludzie nie doceniają wpływu popędów wewnętrznych (są bardzo duże) na ich własne postawy, preferencje i zachowania. Najważniejszym aspektem tej idei jest to, że ludzkie rozumienie jest „zależne od stanu”. Na przykład, kiedy ktoś jest zły, trudno jest zrozumieć, jak to jest być spokojnym i odwrotnie; kiedy ktoś jest w kimś ślepo zakochany, trudno jest zrozumieć, jak to jest, gdy ktoś nie jest. https://sceptycznymokiem.wordpress.com/2020/04/17/jak-spoleczenstwo-odwraca-wzrok-od-problemow-dotykajacych-mezczyzn-luka-empatii-i-zdemaskowane-klamstwa-naukowcow/
Omission bias	Efekt pominięcia	Tendencja do oceniania szkodliwych działań jako gorsze i bardziej niemoralne, niż równie szkodliwa bezczynność i niedziałanie. Przy podejmowaniu decyzji błąd ten działa podobnie, jak efekt statusu quo i powoduje, że ludzie nie podejmują działań, które, choć pozytywne, wiążą się z jakimikolwiek kosztami. W większości wypadków ludzie nie zdają sobie sprawy z tego, że bezczynność również jest jakąś decyzją. Często przykładem zasady pominięcia są szczepienia. Zanotowano bardzo wiele przypadków rodziców, którzy nie szczepili małych dzieci, obawiając się ryzyka związanego z tym zabiegiem. Uznawali, że skoro szczepienie wiąże się z pewnym ryzykiem, to lepszym wyborem jest rezygnacja z niego. Jest to błędne rozumowanie, gdyż ryzyko związane z samą chorobą jest zwykle wielokrotnie większe
Base rate fallacy	Zaniedbywanie miarodajności	Błąd logiczny polegający na podejmowaniu decyzji w oparciu o dane, które są nieistotne i pomijaniu danych, które są istotne – w szczególności, gdy dane statystyczne na temat miarodajności tych danych są dostępne.

Bizarre, funny, visually-striking, or anthropomorphic things stick out more than non-bizarre/unfunny things=Dziwne, zabawne, uderzające wizualnie lub antropomorficzne rzeczy wyróżniają się bardziej niż rzeczy zwykłe / nieśmieszne

Bizarreness effect	Efekt dziwaczności	Tendencja do lepszego zapamiętywania „dziwacznego” materiału lepiej niż „zwykłego”. Dowody naukowe na jego istnienie są kwestionowane. Niektóre badania sugerują, że istnieje, inne sugerują, że nie istnieje, a inne sugerują, że prowadzi to do gorszego zapamiętywania
Humor effect Von Restorff effect	Efekt Von Restorffa, Efekt Izolacji	Tendencja do lepszego zapamiętywania obiektów, które w jakiś sposób wyróżniają się z otoczenia
Picture superiority effect	Efekt wyższości obrazu, efekt podwójnego kodowania	Polega on na lepszym zapamiętywaniu obrazów niż odpowiadających im słów.
Self-relevance effect	Efekt adekwatności	Lepiej zapamiętujemy informacje które w jakiś sposób nas dotyczą, są dla nas istotne niż te mniej personalne.
Negativity bias	Negatywne nastawienie	Pogląd, że nawet jeśli mają taką samą intensywność, rzeczy o bardziej negatywnym charakterze (np. nieprzyjemne myśli, emocje lub interakcje społeczne; zdarzenia szkodliwe / traumatyczne) mają większy wpływ na stan psychiczny i procesy niż rzeczy neutralne lub pozytywne. Innymi słowy, coś bardzo pozytywnego będzie na ogół miało mniejszy wpływ na zachowanie i procesy poznawcze danej osoby niż coś równie emocjonalnego, ale negatywnego.

We notice when something has changed=Zauważamy, że coś się zmieniło

Anchoring, anchoring and adjustment heuristic	Kotwiczenie, Heurystyka zakotwiczenia i dostosowania	Jednostka jest zbyt mocno uzależniona od dostarczonej początkowej informacji (uważanej za „kotwicę”), aby móc dokonywać późniejszych ocen podczas podejmowania decyzji. Po ustaleniu wartości tej kotwicy wszystkie przyszłe negocjacje, argumenty, szacunki itp. są omawiane w odniesieniu do kotwicy. Informacje, które są zgodne z kotwicą, są zwykle asymilowane w jej kierunku, podczas gdy informacje, które są bardziej dysonansowe lub mniej powiązane, mają tendencję do większego odrzucanie.
Conservatism or Regressive bias	Konserwatyzm lub nastawienie regresywne	Odnosi się do tendencji do niewystarczającej rewizji własnego przekonania, gdy przedstawiane są nowe dowody. Ta stronniczość opisuje rewizję ludzkich przekonań, w której ludzie są bliżsi poprzedniemu stanowi/rzeczy (wskaźnik bazowy) i nie ważą nowych próbek dowodów w porównaniu z Bayesowską rewizją przekonań. Innymi słowy, ludzie aktualizują swoje wcześniejsze przekonania, gdy stają się dostępne nowe dowody, ale robią to wolniej niż gdyby używali twierdzenia Bayesa.
Contrast effect	Efekt kontrastu, przeciwieństwo efekt asymilacji	Zaliczany do grupy efektów kontekstu – błąd polegający na subiektywnym powiększeniu lub umniejszeniu obserwowanych cech obiektu w sytuacji porównywania go z wcześniej (lub jednocześnie) obserwowanym innym obiektem. Na przykład letnia woda może wydawać się raz gorąca, a raz zimna, w zależności od tego w jakiej wodzie (zimnej czy gorącej) trzymaliśmy wcześniej rękę.
Distinction effect	Efekt wyróżnienia, błąd rozróżnienia	Pojęcie z teorii decyzji- tendencja do postrzegania dwóch opcji jako bardziej charakterystycznych, gdy ocenia się je jednocześnie, niż gdy ocenia się je oddzielnie. Uproszczone wytłumaczenie na uprzedzenia różnicujące: człowiek zapytany, czy chce jabłko, może odpowiedzieć „Tak”. Dlatego kładzie się przed nimi jabłko, zaczyna je jeść i jest szczęśliwy. Ale co by było, gdyby na stole leżały dwa jabłka – jedno było tym, które z radością zjedli, a drugie, które jest nieco świeższe. Osoba ta wybierze świeższe jabłko, zje je i będzie szczęśliwa, ale na pytanie „czy jedzenie tego drugiego jabłka sprawiłoby Ci przyjemność”, prawdopodobnie odpowie „Nie”.
Focusing effect	Efekt skupienia	Polegający na przywiązywaniu zbyt dużej wagi do jednego szczegółu, co zaburza racjonalną ocenę użyteczności rozważanego rozwiązania.
Framing effect	Efekt sformułowania (nadanie ramy)	Niewielka różnica w sformułowaniu komunikatu może prowadzić do odmiennego zachowania jego odbiorcy. Niektóre rodzaje framingu: efekt sformułowania decyzji ryzykownych (ang. risky choice framing effect), efekt sformułowania cechy (ang. attribute framing effect), efekt sformułowania celu (ang. goal framing). Zjawiskiem odpowiedzialnym za powstawanie efektu sformułowania jest, powszechnie występująca u ludzi, silna awersja do strat.
Money illusion	Iluzja pieniądza	Tendencja do koncentrowania się na wartości nominalnej pieniądza, a nie na jego wartości w kategoriach siły nabywczej
Weber-Fechner law	Prawo Webera-Fechnera	Trudność w porównywaniu małych różnic w dużych ilościach. Wyraża relację pomiędzy fizyczną miarą bodźca, a reakcją zmysłów, np. wzroku, słuchu, węchu czy poczucia temperatury (siła wrażenia).

We are drawn to details that confirm our own existing beliefs=Przyciągają nas szczegóły, które potwierdzają nasze własne istniejące przekonania

Confirmation bias	Błąd potwierdzenia, Efekt potwierdzenia, błąd konfirmacji	Tendencja do poszukiwania wyłącznie faktów potwierdzających posiadaną opinię, a nie weryfikujących ją.
Congruence bias	Błąd kongruencji	Skłonność ludzi do nadmiernego polegania na testowaniu swojej początkowej hipotezy (najbardziej zgodnej), zaniedbując jednocześnie testowanie hipotez alternatywnych. Oznacza to, że ludzie rzadko próbują eksperymentów, które mogłyby obalić ich początkowe przekonanie, ale raczej próbują powtórzyć swoje początkowe wyniki. Jest to przypadek błędu potwierdzenia.
Post-purchase rationalization	Racjonalizacja po zakupie (podobne do-zmniejszenie dysonansu podecyzyjnego, wtedy kiedy mamy wyrzuty sumienia)	Sami sobie udowadniamy, że podjęliśmy słuszną decyzję.
Choice-support bias	Efekt wspierania decyzji	Polega na „pamiętaniu własnych decyzji jako lepszych niż one rzeczywiście były”. W dużym uproszczeniu wynika to z faktu, że przed podjęciem decyzji zakupowej pozyskujemy jak najwięcej informacji o interesującym nas produkcie, z reguły dowiadując się najwięcej na temat tej rzeczy, którą finalnie kupujemy. O pozostałych produktach danej kategorii natomiast mamy mniejszą wiedzę, szczególnie gdy ukazują się one na rynku już po tym, jak dokonaliśmy wyboru.
Selective perception	Selektywna percepcja	Ogólne określenie błędów poznawczych polegających na nieświadomej zmianie naszej percepcji przez nasze oczekiwania i przekonania. Wielokrotne badania pokazały, że ludzie, którym sugerowano, iż pite przez nich napoje zawierają alkohol (choć w rzeczywistości go nie zawierały), określają siebie często jako lekko „wstawionych” i zachowują się jak będący pod wpływem alkoholu.
Observer-expectancy effect (podobne znaczenia)	Efekt oczekiwań obserwatora, Efekt Pigmaliona, Efektem Rosenthala	Z wikipedii: odmiana samospełniającej się przepowiedni zidentyfikowana po raz pierwszy przez socjologa Roberta Mertona. Polega na spełnianiu się oczekiwania wobec kogoś dlatego, że to oczekiwanie sobie wytworzyliśmy.Efekt Pigmaliona często utożsamiany jest z Efektem Rosenthala (od nazwiska psychologa niemieckiego pochodzenia, Roberta Rosenthala) i tak też jest utożsamiany w części literatury psychologicznej. Jednak już np. w Oxford Dictionary of Psychology (Second Edition) z 2006 roku zaznaczony jest podział na Efekt Pigmaliona (Pygmalion effect), oznaczający zjawisko, zgodnie z którym ludzie wykazują tendencję do zachowywania się zgodnie z tym, czego oczekują od nich inni, oraz na efekt Rosenthala (ang. Rosenthal effect), określany inaczej efektem oczekiwań eksperymentatora (ang. experimenter expectancy effect), przejawiającym się w fakcie, iż w niektórych naukach wyniki dwóch identycznych badań (eksperymentów) potrafią być sprzeczne, wykazując jednocześnie tendencję do bycia zgodnymi z wcześniejszymi oczekiwaniami przeprowadzającego je badacza.
Experimenter’s bias (podobne znaczenia)	Stronniczość eksperymentatora, efekt oczekiwań eksperymentatora	Oczekiwania badacza wypaczające wyniki badania
Observer effect (podobne znaczenia)	Efekt obserwatora, stronniczość obserwatora	Zniekształcenia obserwacji spowodowane dostosowaniem ich przez obserwatora do własnych oczekiwań
Expectation bias	Błąd oczekiwań	Pojawia się, gdy indywidualne oczekiwania co do wyniku wpływają na postrzeganie własnego, lub cudzego zachowania. W badaniach klinicznych zarówno osoby oceniające, jak i badani mogą wchodzić do badań z oczekiwaniami (dlatego np. nie mówi sie im czy dostają placebo czy lek). Występuje, gdy oceniający spodziewają się, że badani poprawią się w trakcie badania.
Ostrich effect	Efekt strusia	W 2003 r., Dan Galai i Orly Sade z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie, wymyślili termin na opisanie zachowania inwestorów, którzy podczas pozornie ryzykownych sytuacji chowają głowy w piasek i udają, że ich nie ma. Odkryli, że w warunkach niepewności inwestorzy są skłonni zapłacić więcej za inwestycję, w stosunku do której informacje nt. ryzyka są rzadsze w porównaniu do inwestycji, w odniesieniu do których często raportuje się ryzyko, tj. płacą dodatkowo za „błogosławieństwo niewiedzy”.
Subjective validation. personal validation effect	Subiektywna walidacja, osobisty efekt walidacji	Ludzie będą uważać stwierdzenie lub inną informację za poprawną, jeśli ma ona dla nich jakiekolwiek osobiste znaczenie.
Continued influence effect	Ciągły efekt wpływu	Skłonność do wierzenia w uprzednio wyuczone błędne informacje, nawet po ich poprawieniu. Dezinformacja może nadal wpływać na wnioski generowane po dokonaniu korekty.
Semmelweis reflex	Odruch/Efekt Semmelweisa	Jest metaforą odruchowej tendencji do odrzucania nowych dowodów lub nowej wiedzy, ponieważ jest to sprzeczne z ustalonymi normami, przekonaniami lub paradygmatami. Mało kto wie, że koncepcja higieny rąk powstała w Wiedniu, a jej twórca, Ignacy Semmelweis, walkę o mycie rąk przypłacił… własnym życiem. W 1847 roku odkrył, że śmiertelność z powodu gorączki połogowej spadła dziesięciokrotnie, gdy lekarze dezynfekowali ręce roztworem chloru przed przejściem od jednego pacjenta do drugiego, a zwłaszcza po sekcji zwłok.

We notice flaws in others more easily than we notice flaws in ourselves=Łatwiej dostrzegamy wady u innych, niż w sobie

Bias blind spot	Błąd martwego punktu	Polega na rozpoznaniu wpływu błędów na osąd innych, przy jednoczesnym braku dostrzeżenia wpływu błędów na własny osąd.
Naive cynicism	Naiwny cynizm	To filozofia umysłu, błędy poznawcze i forma psychologicznego egoizmu, która pojawia się, gdy ludzie naiwnie oczekują od innych bardziej egocentrycznego nastawienia, niż jest to w rzeczywistości.
Naive realism	Naiwny realizm	W psychologii społecznej naiwny realizm to ludzka skłonność do przekonania, że świat wokół siebie postrzegamy obiektywnie, a ludzie, którzy się z nami nie zgadzają, muszą być niedoinformowani, irracjonalni lub stronniczy. Naiwny realizm stanowi podstawę teoretyczną dla kilku innych błędów poznawczych, które są systematycznymi błędami w myśleniu i podejmowaniu decyzji (false consensus effect, actor-observer bias, bias blind spot, and fundamental attribution error, among others.)

Not Enough Meaning=Za mało znaczenia

We tend to find stories and data when looking at sparse data=Zwykle znajdujemy historie i dane, patrząc na skąpe dane

Confabulation	Konfabulacja	W psychologii konfabulacja to błąd pamięci definiowany jako wytwarzanie sfabrykowanych, zniekształconych lub błędnie zinterpretowanych wspomnień o sobie lub o świecie. Ludzie, którzy konfabulują, prezentują nieprawidłowe wspomnienia, od „subtelnych zmian do dziwacznych fabrykacji” i są na ogół bardzo pewni swoich wspomnień, pomimo sprzecznych dowodów.
Clustering illusion	Klastrowanie iluzji, iluja grupowania	Tendencja do błędnego uznawania nieuniknionych „grup” lub „klastrów” pojawiających się w małych próbkach z losowych rozkładów za nielosowe. Iluzja jest spowodowana przez ludzką skłonność do niedoceniania wielkości zmienności, która może się pojawić w małej próbce danych losowych lub półlosowych.
Insensitivity to sample size	Niewrażliwość na wielkość próby	Występuje, gdy ludzie oceniają prawdopodobieństwo uzyskania wyików statystycznych z próby bez względu na jej wielkość
Neglect of Probability	Ignorowanie prawdopodobieństwa	Polega na podejmowaniu decyzji bez brania w ogóle pod uwagę prawdopodobieństwa potencjalnych zdarzeń. Istnieje wiele powiązanych sposobów, w jakie ludzie naruszają normatywne zasady podejmowania decyzji w odniesieniu do prawdopodobieństwa np.the hindsight bias, the neglect of prior base rates effect, and the gambler’s fallacy. Jednak to nastawienie jest inne, ponieważ człowiek zamiast błędnie posługiwać się prawdopodobieństwem je ignoruje.
Hot-hand fallacy	Efekt gorącej ręki	Z angielskiego wiki: „Gorąca ręka” (znana również jako „zjawisko gorącej ręki” lub „błąd gorącej ręki”) została uznana za społeczną stronniczość poznawczą, że osoba, która doświadczy pomyślnego wyniku, ma większe szanse powodzenia w dalszych próbach. Koncepcja ta jest często stosowana do zadań sportowych i opartych na umiejętnościach w ogóle i wywodzi się z koszykówki, w której strzelec ma prawdopodobnie większe szanse na zdobycie gola, jeśli jego poprzednie próby zakończyły się sukcesem, tj. Mając „gorące ręce”. Podczas gdy poprzednie sukcesy w zadaniu rzeczywiście mogą zmienić psychologiczne nastawienie i późniejszy wskaźnik sukcesu gracza, badacze przez wiele lat nie znaleźli dowodów na „gorącą rękę” w praktyce, odrzucając to jako błędne. Jednak późniejsze badania kwestionowały, czy wiara jest rzeczywiście błędem. Ostatnie badania wykorzystujące nowoczesną analizę statystyczną pokazują, że istnieją dowody na „gorącą rękę” w niektórych zajęciach sportowych.
Anecdotal fallacy	Anegdotyczny błąd, dowód anegdotyczny	Dowód w formie anegdoty lub pogłoski jest nazywany anegdotycznym, gdy istnieje wątpliwość co do jego prawdziwości; sam dowód nie jest godny zaufania. wniosek nie jest wiarygodny; WAŻNE-> niekoniecznie musi być nieprawdziwy, ale chodzi o to, że nie wynika z „dowodów”. Ludziom często łatwiej jest uwierzyć w czyjeś twierdzenie, niż zrozumieć złożone dane i różnice w kontinuum. „znam osobę która…”
Illusion of validity	Iluzja ważności	Osoba przecenia swoją zdolność do dokładnej interpretacji i przewidywania wyników podczas analizowania zestawu danych, w szczególności gdy analizowane dane wykazują bardzo spójny wzorzec – to znaczy, gdy dane „opowiadają” spójną historię
Masked man fallacy	Błąd zamaskowanego mężczyzny, błąd intencjonalny/epistemiczny	W logice filozoficznej błąd zamaskowanego człowieka (zwany również błędem intencjonalnym i błędem epistemicznym) jest popełniany, gdy ktoś używa w sporze prawa Leibniza. Prawo Leibniza mówi, że jeśli A i B są tym samym przedmiotem, to A i B są nierozróżnialne (to znaczy mają wszystkie te same właściwości). Dzięki modus tollens oznacza to, że jeśli jeden obiekt ma określoną właściwość, podczas gdy inny obiekt nie ma tej samej właściwości, dwa obiekty nie mogą być identyczne. Błąd jest „epistemiczny”, ponieważ zakłada bezpośrednią tożsamość wiedzy podmiotu o przedmiocie z samym przedmiotem, nie dostrzegając, że prawo Leibniza nie jest w stanie wyjaśnić kontekstów intencjonalnych.
Recency illusion	Iluzja świeżości, Złudzenie niedawności	Złudzenie niedawności to przekonanie lub wrażenie, że słowo lub język ma niedawne pochodzenie, choć istnieje od dawna. Termin został wymyślony przez Arnolda Zwicky’ego, językoznawcę z Uniwersytetu Stanforda, którego interesowały przede wszystkim przykłady zawierające słowa, znaczenia, zwroty i konstrukcje gramatyczne. Jednak użycie tego terminu nie ogranicza się do zjawisk językowych: Zwicky zdefiniował go po prostu jako „przekonanie, że rzeczy, które zauważyłeś dopiero niedawno, są w rzeczywistości nowe”. Według Zwicky’ego iluzja jest spowodowana selektywną uwagą
Gambler’s fallacy	Błąd hazardzisty, Paradoks hazardzisty, złudzenie Monte Carlo	Zakładanie, że prawdopodobieństwo losowych zdarzeń zależy od poprzednich losowych zdarzeń („rzucana moneta ma pamięć”).
Illusory correlation	Iluzoryczna korelacja, raczej tłumaczy się jako Iluzja grupowania	Tendencja do zauważania wzorców lub korelacji tam, gdzie w rzeczywistości ich nie ma.
Pareidolia	Pareidolia	Zjawisko dopatrywania się znanych kształtów w przypadkowych szczegółach, czemu towarzyszy poczucie nierzeczywistego charakteru owych spostrzeżeń (co odróżnia je od iluzji), przeważnie pojawiające się przy pełnej świadomości.
Anthropomorphism	Antropomorfizm	Przypisywanie ludzkich cech, emocji lub intencji istotom innym niż ludzkie. Uważa się to za wrodzoną tendencję psychiki człowieka. Personifikacja to powiązane przypisywanie ludzkiej formy i cech abstrakcyjnym pojęciom, takim jak narody, emocje i siły przyrody, takie jak pory roku i pogoda. Oba mają starożytne korzenie jako środki narracyjne i artystyczne, a większość kultur ma tradycyjne bajki z antropomorficznymi zwierzętami jako postaciami. Ludzie również rutynowo przypisywali ludzkie emocje i cechy behawioralne dzikim i udomowionym zwierzętom

We fill in characteristics from stereotypes, generalities, and prior histories=Wypełniamy cechy ze stereotypów, ogólników i wcześniejszych historii

Group attribution error	Błąd atrybucji grupy	Odnosi się do skłonności ludzi do przekonania albo: (1), że cechy pojedynczego członka grupy odzwierciedlają grupę jako całość, albo (2), że wynik decyzji grupy musi odzwierciedlać preferencje poszczególnych członków grupy, nawet jeśli informacje zewnętrzne, które są dostępne sugerują inaczej. Błąd atrybucji grupy jest podobny do podstawowego b.atrybucji. Zamiast skupiać się na zachowaniu jednostki, opiera się na wynikach i postawach grupowych jako głównych wnioskach.
Ultimate attribution error	Ostateczny błąd atrybucji, Krańcowy błąd atrybucji	Tendencja opisana na gruncie psychologii społecznej, charakteryzująca oceny przez jednostkę grup własnej i obcych. Krańcowy błąd atrybucji polega na przesunięciu ocen własnej grupy w kierunku bardziej pozytywnych i ocen grup obcych w kierunku bardziej negatywnych. Pozytywne zachowanie własnej grupy, a negatywne obcej będą raczej wyjaśniane w kategoriach cech, podczas gdy negatywne postępowanie własnej grupy i pozytywne obcej będzie raczej przedstawiane w świetle czynników sytuacyjnych. Krańcowy błąd atrybucji przypomina obronny wzorzec atrybucji na poziomie jednostki
Stereotyping	Stereotypowanie	Konstrukcja myślowa, zawierająca komponent poznawczy, emocjonalny i behawioralny, zawierająca uproszczone przeświadczenie dotyczące genezy różnych zjawisk, w tym dotyczących innych grup społecznych.
Essentialism	Esencjalizm	Pogląd filozoficzny: który w opozycji do fenomenalizmu twierdzi, że pod powierzchnią obserwowalnych zjawisk ukrywa się właściwa, esencjalna rzeczywistość. jest poglądem, że każda istota posiada zestaw atrybutów niezbędnych do jej tożsamości i funkcji. We wczesnej myśli Zachodu idealizm Platona utrzymywał, że wszystkie rzeczy mają taką „istotę” – „ideę” lub „formę”. W kategoriach Arystoteles podobnie zaproponował, że wszystkie przedmioty mają substancję, która, jak to ujął George Lakoff, „czyni rzecz taką, jaka jest i bez której nie byłaby tego rodzaju”. Przeciwny pogląd – nie-esencjalizm – zaprzecza potrzeba postawienia takiej „esencji”.
Functional fixedness	Stałość funkcjonalna	Ogranicza osobę do używania przedmiotu tylko w sposób, w jaki jest on używany tradycyjnie. Pojęcie funkcjonalnej stałości wywodzi się z psychologii Gestalt, ruchu w psychologii, który kładzie nacisk na holistyczne przetwarzanie. Karl Duncker zdefiniował stałość funkcjonalną jako psychiczną blokadę przed użyciem przedmiotu w nowy sposób, który jest wymagany do rozwiązania problemu
Moral credential effect	Efekt licencji moralnej, moralna licencja	Samodzielne licencjonowanie (także moralne licencjonowanie, moralne licencjonowanie lub efekt licencjonowania) to termin używany w psychologii społecznej i marketingu do opisania zjawiska podświadomości, w wyniku którego zwiększona pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w swoim własnym obrazie lub samoświadomości mniej martwią się konsekwencjami późniejszego niemoralnego zachowania, a zatem bardziej prawdopodobne jest dokonywanie niemoralnych wyborów i niemoralne postępowanie
Just-world hypothesis	Fenomen sprawiedliwego świata albo hipoteza sprawiedliwego świata	Błąd poznawczy polegający na tendencji do wierzenia, że świat jest w jakiś sposób „sprawiedliwy” i w związku z tym ludzie mieliby zasługiwać na nieszczęścia lub szczęścia, które ich spotykają.
Argument from fallacy	Argument z błędu	Jeśli jakieś założenie jest błędne to cała konkluzja jest błędna. Na przykład: Królowa Elżbieta jest obywatelką USA i dlatego jest istotą ludzką. Królowa nie jest obywatelką USA, czyli nie jest też istotą ludzką.
Authority bias	Reguła autorytetu	Jedna z zasad wpływu społecznego, które wyróżnił Robert Cialdini, profesor psychologii Uniwersytetu Stanowego w Arizonie. Polega ona na większej skłonności do posłuszeństwa osobom, które uważa się za autorytety.
Automation bias	Błąd automatyzacji	Błąd automatyzacji to skłonność ludzi do faworyzowania sugestii ze zautomatyzowanych systemów podejmowania decyzji i do ignorowania sprzecznych informacji uzyskanych bez automatyzacji, nawet jeśli są one poprawne.
Bandwagon effect	Efekt kuli śnieżnej	Proces, który rozpoczyna się na małą skalę i stopniowo rozrasta, stając się większym. Istotnym aspektem efektu jest to, że im bardziej zaawansowany jest dany proces, tym trudniej go zatrzymać.
Placebo effect	Efekt placebo	Placebo wywodzi się z języka łacińskiego, oznaczając “podobam się / będę się podobał”. Efekt placebo polega na podaniu pacjentowi leku, który teoretycznie nie działa, jednak może wywołać u osoby chorej wrażenie, że jej stan fizyczny się poprawia.

We imagine things and people we’re familiar with or fond of as better=Wyobrażamy sobie, że rzeczy i osoby, które znamy lub których lubimy, są lepsze

Out-group homogeneity bias	dosł.Błąd jednorodności poza grupą- PL=Efekt jednorodności grupy obcej	Tendencja do postrzegania członków grupy obcej jako bardziej do siebie podobnych (jednorodnych, homogenicznych), niż to jest w rzeczywistości oraz jako bardziej jednorodnych, niż członkowie grupy własnej. Tendencja ta jest efektem kategoryzacji społecznej i często prowadzi do powstawania stereotypów.
Cross-race effect	Efekt połączenia rasy/wewnątrz rasowy	Czasami nazywany uprzedzeniem między rasami, uprzedzeniem innej rasy lub uprzedzeniem własnej rasy to tendencja do łatwiejszego rozpoznawania twarzy należących do własnej grupy rasowej. W psychologii społecznej efekt ras jest opisywany jako „przewaga w grupie”
In-group bias	dosł.Stronniczość w grupie PL=Efekt grupy	Lepsze traktowanie ludzi, którzy przynależą do tej samej grupy co my.
Halo effect	Efekt halo, efekt aureoli	Tendencja do automatycznego, pozytywnego (efekt Galatei, efekt nimbu, anielski efekt halo) lub negatywnego (efekt Golema, szatański efekt halo), przypisywania cech osobowościowych na podstawie pierwszego wrażenia.Jest odmianą podstawowego błędu atrybucji.
Cheerleader effect	Efekt cheerleaderki	Naukowcy z University of California stwierdzili, że ludzie wydają się bardziej atrakcyjni, gdy są postrzegani w grupie, niż gdy są postrzegani jako jednostkowe osoby
Positivity effect	Efekt pozytywności	Pozytywnie oceniane bodźce mają większy wpływ na zachowanie niż bodźce negatywne o równej intensywności • EFEKT NEGATYWNOŚCI (negativity effect) – negatywne bodźce mają większy wpływ na zachowanie niż bodźce pozytywne
Not invented here	Nie wynaleziony tutaj, Syndrom NIH	Tendencja do unikania używania lub kupowania produktów, badań, standardów lub wiedzy pochodzących z zewnątrz. Zwykle jest przyjmowany przez kultury społeczne, korporacyjne lub instytucjonalne. Badania ilustrują silne uprzedzenia wobec pomysłów z zewnątrz
Reactive devaluation	Reaktywna dewaluacja	Ma miejsce, gdy propozycja jest zdewaluowana, jeśli wydaje się, że pochodzi od antagonisty. Reaktywna dewaluacja może być spowodowana niechęcią do strat, polaryzacją postaw lub naiwnym realizmem.
Well-traveled road effect	Efekt dobrze przejechanej drogi	Podróżni będą różnie szacować czas potrzebny na pokonanie tras w zależności od ich znajomości trasy. Często uczęszczane trasy są oceniane jako trwające krócej niż trasy nieznane

We simplify probabilities and numbers to make them easier to think about=Upraszczamy prawdopodobieństwa i liczby, aby łatwiej było o nich myśleć

Mental accounting	Rachunkowość umysłowa, Księgowanie umysłowe	Psychologiczny mechanizm odpowiedzialny za nieracjonalność traktowania pieniędzy.Model księgowania umysłowego został zaproponowany w latach osiemdziesiątych XX wieku przez amerykańskiego ekonomistę Richarda Thalera. Wyjaśnia on różnicowanie przez ludzi źródeł zdobywania pieniędzy i celów, na które te pieniądze są wydawane. Według Thalera, podobnie jak w prawdziwej księgowości, również w umyśle człowieka informacje o dochodach i wydatkach są przypisywane do osobnych „kont mentalnych”, co powoduje, że ludzie unikają ich wymiennego traktowania. Dzięki posługiwaniu się systemem księgowania umysłowego konsumenci zyskują większe poczucie kontroli nad dysponowanym kapitałem.Na przykład jeżeli systematycznie oszczędzamy pieniądze, aby w przyszłości przeznaczyć je na edukację naszych dzieci, to bardzo niechętnie z nich skorzystamy, gdy postanowimy kupić nowy telewizor, a będzie nam brakować gotówki. W ogólniejszym sensie ten przykład można potraktować jako wyjaśnienie jednoczesnego zaciągania przez ludzi pożyczek i gromadzenia oszczędności, co jest bez wątpienia nieracjonalne z ekonomicznego punktu widzenia.
Appeal to probability fallacy	Odwołanie się do błędu prawdopodobieństwa	Jest logicznym błędem przyjmowania czegoś za pewnik, ponieważ prawdopodobnie tak by się stało (lub być może tak jest). Argumenty indukcyjne nie mają ważności dedukcyjnej i dlatego muszą być podnoszone lub odrzucane w przesłankach.
Normalcy bias	Błąd normalności	Prowadzi ludzi do niewiary lub minimalizowania ostrzeżeń o zagrożeniach. W konsekwencji ludzie nie doceniają prawdopodobieństwa wystąpienia katastrofy, kiedy może ona na nich wpłynąć, oraz jej potencjalnych negatywnych skutków. Błąd normalności powoduje, że wiele osób nie przygotowuje się odpowiednio na klęski żywiołowe, pandemie i nieszczęścia spowodowane błędem ludzkim. Około 70% ludzi ma podobno tendencję do b.normalności podczas katastrofy
Murphy’s Law	Prawo Murphy’ego	Zbiór popularnych, często humorystycznych powiedzeń, sprowadzających się do obserwacji, że jeśli coś może pójść źle, to pójdzie źle.
Zero-sum bias	Odchylenie o sumie zerowej	Odchylenie o sumie zerowej opisuje intuicyjnie ocenianie sytuacji jako o sumie zerowej (tj. zasoby zdobyte przez jedną stronę są równoważone z odpowiednimi stratami drugiej strony), gdy w rzeczywistości jest to suma niezerowa.
Survivorship bias	Błąd przeżywalności	Błąd logiczny, polegający na opieraniu się w rozumowaniu na dostępnych danych, bez brania pod uwagę ukrytych przyczyn, dla których mogą być one niereprezentatywne. Dane, które nie przetrwały analizowanego procesu i mogłyby nieść najwięcej wartościowych informacji dla badaczy, mogą być właśnie z tego powodu niedostępne. Zjawisko to może występować między innymi w porównaniach w obszarze finansów i ekonomii, medycyny lub kultury.Zjawisko to może prowadzić do nieuzasadnionego optymizmu przez niedoszacowanie ryzyka porażki. Może też spowodować bezzasadne dopatrywanie się u osób i przedmiotów, które odniosły jakiś sukces, wyjątkowych cech, zamiast po prostu przypadkowego szczęścia
Subadditivity effect	Efekt subaddytywności	Błąd w ocenie prawdopodobieństwa, polegający na ocenianiu prawdopodobieństwa całości jako mniejszego niż prawdopodobieństwo poszczególnych części.
Denomination effect	Efekt denominacji	Forma nastawienia związanego z pieniędzmi, sugerująca, że ludzie mogą być mniej skłonni do wydawania większych nominałów waluty niż ich równowartość w mniejszych nominałach
Magic number 7+-2	Magiczna liczba 7 + -2	Jest jednym z najczęściej cytowanych artykułów w psychologii. Został opublikowany w 1956 r. w Psychological Review przez psychologa kognitywnego George’a A. Millera z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Harvarda. Często interpretuje się to jako argument, że liczba obiektów, które przeciętny człowiek może przechowywać w pamięci krótkotrwałej, wynosi 7 ± 2. Jest to czasami określane jako prawo Millera

We think we know what other people are thinking=Wydaje nam się, że wiemy, co myślą inni ludzie

Illusion of transparency	Iluzja przejrzystości	Skłonność ludzi do uważania, że ich stan psychiczny jest widoczny dla innych w większym stopniu niż w rzeczywistości. Iluzja przejrzystości objawia się również zbyt dużą wiarą, pokładaną we własne umiejętności rozumienia stanu psychicznego innych osób (zwana jest wtedy iluzją przejrzystości u obserwatora). Podobnym błędem poznawczym jest iluzja asymetrycznego wglądu.
Curse of knowledge	Klątwa wiedzy, Skrzywienie zawodowe (déformation professionnelle)	Ma miejsce, gdy jednostka komunikując się z innymi osobami, nieświadomie zakłada, że inni mają podstawy do zrozumienia. Niektórzy autorzy nazywają tę stronniczość przekleństwem wiedzy
Spotlight effect	Efekt reflektora	Polega na przecenianiu własnego znaczenia i uwagi, jaką poświęcają nam inni. Efekt reflektora pojawia się, gdy czujemy, że otaczające nas osoby przyglądają się nam bardziej niż w rzeczywistości.
Extrinsic incentive error	Zewnętrzny błąd zachęty, efekt bodźców zewnętrznych	Błąd związany z bodźcami zewnętrznymi jest błędem atrybucyjnym, zgodnie z którym ludzie przypisują względnie więcej „bodźcom zewnętrznym” (takim jak nagroda pieniężna) niż „bodźcom wewnętrznym” (takim jak uczenie się nowych umiejętności), patrząc na motywy innych, a nie siebie.
Illusion of external agency	Iluzja zewnętrznego działania	Ludzie zazwyczaj nie doceniają swojej zdolności do generowania satysfakcji z przyszłych wyników. Kiedy ludzie doświadczają takiej samoistnej satysfakcji, mogą błędnie dojść do wniosku, że została ona spowodowana przez wpływowy czynnik zewnętrzny. Wyniki te sugerują, że wiara we wszechwiedzących, wszechmocnych i życzliwych czynników zewnętrznych, takich jak Bóg, może częściowo wynikać z tego, że ludzie nie uznają, że wygenerowali własną satysfakcję.
Illusion of asymmetric insight	Iluzja asymetrycznego wglądu	Tendencja do oceniania własnej wiedzy na temat innych jako głębszą i bardziej dokładną niż wiedza innych o nas.

We project our current mindset and assumptions onto the past and future=Projektujemy nasz obecny sposób myślenia i założenia na przeszłość i przyszłość

Self-consistency bias	Spójność wewnętrzna	Badania sugerują, że przy podejmowaniu decyzji na naszą percepcję wpływają osądy, które wydaliśmy w przeszłości, jako sposób na zachowanie spójności ze sobą.
Restraint bias	Błąd odporności	Skłonność ludzi do przeceniania ich zdolności do kontrolowania impulsywnych zachowań. Nadmierna wiara w samokontrolę może prowadzić do większego narażenia na pokusę i zwiększonej impulsywności. Dlatego skłonność do powściągliwości ma wpływ na uzależnienie.
Projection bias	Efekt projekcji, projekcja	Tendencja do fałszywego rzutowania obecnych preferencji na przyszłe wydarzenie. Kiedy ludzie próbują oszacować swój stan emocjonalny w przyszłości, starają się dokonać obiektywnej oceny. Jednak oceny ludzi są skażone ich obecnym stanem emocjonalnym. Dlatego może im być trudno przewidzieć ich stan emocjonalny w przyszłości
Pro-innovation bias	Nastawienie proinnowacyjne	W dyfuzji teorii innowacji nastawieniem proinnowacyjnym jest przekonanie, że innowacja powinna zostać przyjęta przez całe społeczeństwo bez potrzeby jej zmiany. „Mistrz” innowacji ma tak silne nastawienie do innowacji, że może nie dostrzegać jej ograniczeń lub słabości, a mimo to nadal ją promuje
Time-saving bias	Oszczędność czasu	Nastawienie oszczędzające czas opisuje skłonność ludzi do błędnego szacowania czasu, który można zaoszczędzić (lub stracić) przy zwiększaniu (lub zmniejszaniu) prędkości. Ogólnie rzecz biorąc, ludzie nie doceniają czasu, który można zaoszczędzić, zwiększając prędkość ze stosunkowo małej (np. 25 mil / h lub 40 km / h), a przeszacowują czas, który można zaoszczędzić, zwiększając ze stosunkowo dużej prędkości (np. 90 km / h). Ludzie również nie doceniają czasu, który można stracić przy zmniejszaniu z małej prędkości, a przeszacowują czas, który może zostać stracony przy zmniejszaniu z dużej prędkości.
Planning fallacy	Błąd planowania	Błędne planowanie został po raz pierwszy zaproponowany przez Daniel Kahneman i Amos Tversky’ego. Przedstawili swoją teorię w wpływowym artykule z 1979 roku. W obliczu nieprzyjemnego zadania ludzie mają skłonność zarówno do niedoceniania czasu niezbędnego do wykonania zadania, jak i do odkładania pracy nad zadaniem. Dlatego projekty często trwają niezmiernie długo, a ludzie mają trudności z dotrzymaniem lub nawet przekroczeniem terminów
Pessimism bias	Skłonność do pesymizmu	Przeciwieństwem nastawienia optymistycznego jest nastawienie pesymistyczne (lub nastawienie negatywne), ponieważ zasady nastawienia optymistycznego nadal obowiązują w sytuacjach, w których jednostki uważają się za gorszych od innych. Optymizm może wynikać z zniekształcenia osobistych szacunków, reprezentujących osobisty optymizm lub zniekształcenie dla innych, reprezentujące osobisty pesymizm.Pesymizm to efekt, w którym ludzie wyolbrzymiają prawdopodobieństwo, że przydarzą się im negatywne rzeczy. Kontrastuje to z nastawieniem optymistycznym. Osoby z depresją są szczególnie narażone na pesymizm. Badania palaczy wykazały, że ich oceny ryzyka chorób serca wykazały niewielkie, ale znaczące odchylenie pesymistyczne; jednak cała literatura nie jest rozstrzygająca.
Impact bias	Stronniczość wpływu, efekt wpływu	W psychologii prognozowania afektywnego błąd wpływu, którego formą jest błąd trwałości, to skłonność ludzi do przeceniania długości lub intensywności przyszłych stanów emocjonalnych.
Declinism	Deklinizm	Deklinizm to przekonanie, że społeczeństwo lub instytucja zmierza ku upadkowi. W szczególności jest to predyspozycja, być może ze względu na uprzedzenia poznawcze, takie jak różowa retrospekcja, do patrzenia na przeszłość bardziej przychylnie, a na przyszłość negatywnie.
Moral luck	Moralne szczęście, traf moralny	Szczęście moralne opisuje okoliczności, w których podmiotowi moralnemu przypisuje się winę moralną lub pochwałę za działanie lub jego konsekwencje, nawet jeśli jest jasne, że podmiot ten nie miał pełnej kontroli ani nad działaniem, ani jego konsekwencjami. Termin ten, wprowadzony przez Bernarda Williamsa, został opracowany, wraz z jego znaczeniem dla spójnej teorii moralnej, przez Williamsa i Thomasa Nagela w ich esejach na ten temat.
Outcome bias	Błąd wyniku, odchylnie wyniku	To błąd popełniony przy ocenie jakości decyzji, gdy wynik tej decyzji jest już znany. Konkretnie, efekt końcowy pojawia się, gdy to samo „zachowanie prowadzi do bardziej etycznego potępienia, kiedy zdarza się, że przynosi on raczej zły niż dobry wynik, nawet jeśli wynik jest zdeterminowany przez przypadek”.Chociaż podobne do uprzedzeń z perspektywy czasu (hindsight bias-Efekt pewności wstecznej ), te dwa zjawiska są znacząco różne. Efekt pewności wstecznej skupia się na zniekształceniu pamięci, aby faworyzować aktora, podczas gdy odchylenie wyniku koncentruje się wyłącznie na ważeniu wyniku z przeszłości w większym stopniu niż inne informacje przy podejmowaniu decyzji, czy przeszła decyzja była poprawna.
Hindsight bias	Efekt pewności wstecznej, „wiedziałem że tak będzie”	Inaczej zwany „wiedziałem że tak będzie” czy pełzającym determinizmem (ang. creeping determinism), efekt ten przedstawia tendencję do oceniania przeszłych wydarzeń jako bardziej przewidywalne, niż jakie rzeczywiście powinny być. Prawdopodobnie wynika z tego, że wiedza na ich temat jest lepiej znana czy dostępna niż wiedza na temat możliwości, które miałyby się wydarzyć. Ludzie mają tendencję również do pamiętania swoich własnych przewidywań jako dokładniejsze i celniejsze, a nie na takie jakie faktycznie miałyby być.
Rosy retrospection	Pozytywna retrospekcja , dosł. Różowa retrospekcja	Odnosi się do psychologicznego zjawiska, w którym ludzie czasami oceniają przeszłość nieproporcjonalnie bardziej pozytywnie niż teraźniejszość. Rzymianie od czasu do czasu określali to zjawisko łacińskim zwrotem „memoria praeteritorum bonorum”, co z grubsza tłumaczy się jako „przeszłość jest zawsze dobrze pamiętana”. Retrospekcja różowa jest bardzo ściśle związana z koncepcją nostalgii. Różnica między terminami polega na tym, że różowa retrospekcja jest błędem poznawczym, podczas gdy szersze zjawisko nostalgii niekoniecznie opiera się na tendencyjnej perspektywie.
Telescoping effect	Efekt teleskopowy	Tendencja do pamiętania niedawnych zdarzeń jako starszych, niż są w rzeczywistości (oddalenie teleskopowe, ang. backward telescoping), a zdarzeń odległych jako nowszych, niż są w rzeczywistości (zbliżenie teleskopowe, ang. forward telescoping)

Need To Act Fast=Trzeba działać szybko

We favor simple-looking options and complete information over complex, ambiguous options=Preferujemy proste opcje i pełne informacje od złożonych, niejednoznacznych opcji

Less-is-better effect	Efekt mniej znaczy lepiej	Efekt „mniej znaczy lepiej” jest rodzajem odwrócenia preferencji, które występuje, gdy mniejsza alternatywa jest preferowana, gdy jest oceniana oddzielnie, ale nie jest oceniana łącznie.
Occam’s razor	Brzytwa Ockhama	Nazywana także zasadą ekonomii lub zasadą ekonomii myślenia– zasada, zgodnie z którą w wyjaśnianiu zjawisk należy dążyć do prostoty, wybierając takie wyjaśnienia, które opierają się na jak najmniejszej liczbie założeń i pojęć. Tradycyjnie wiązana jest z nazwiskiem Williama Ockhama.W metodzie naukowej brzytwa Ockhama ma znaczenie heurystyczne, tzn. jest użyteczną normą postępowania, wspomagającą tworzenie modeli teoretycznych zjawisk oraz ogólną wskazówką pozwalającą ocenić prawdopodobieństwo tego, która z dostępnych teorii naukowych może okazać się bliższa rzeczywistości w przyszłości. Nie ma jednak zastosowania do oceniania prawdziwości hipotez.
Conjunction fallacy	Błąd koniugacji, Błąd koniunkcji	Błąd koniunkcji (znany również jako problem Lindy lub teoria warunków Huanga) jest formalnym błędem, który pojawia się, gdy zakłada się, że określone warunki są bardziej prawdopodobne niż jeden ogólny.
Delmore effect	Efekt Delmore’a	Efekt Delmore’a to nasza tendencja do zapewniania bardziej wyraźnych celów w obszarach naszego życia o niższym priorytecie.
Law of Triviality	Prawo trywialności, Prawo trywialności Parkinsona	Prawo trywialności wg. Parkinsona z 1957 r., mówi że ludzie w organizacji zwykle przywiązują nieproporcjonalną wagę do błahych kwestii. Parkinson podaje przykład fikcyjnej komisji, której zadaniem było zatwierdzanie planów elektrowni jądrowej, spędzając większość czasu na dyskusjach o stosunkowo drobnych, ale łatwych do zrozumienia kwestiach, takich jak materiały, z których należy zbudować szopę rowerową dla pracowników, zaniedbując jednocześnie proponowany projekt samego zakładu, który jest o wiele ważniejszy oraz znacznie trudniejszy i bardziej złożony.
Bike-shedding effect (znaczy to samo co wyżej Prawo trywialności Parkinsona)	Efekt zrzucania roweru	jw
Rhyme as reason effect	Rym jako argument	Rymowane stwierdzenia są postrzegane jako bardziej prawdziwe. Słynny przykład użyty w procesie O.J Simpsona z użyciem przez obronę wyrażenia „If the gloves don’t fit, then you must acquit.”
Belief bias	Efekt przekonania, Przekonanie, stronniczośc wiary, Stronniczość przekonań	Stronniczość przekonań to tendencja do oceniania siły argumentów na podstawie wiarygodności ich wniosków, a nie tego, jak mocno je wspierają. Osoba jest bardziej skłonna zaakceptować argument, który wspiera wniosek, który jest zgodny z jej wartościami, przekonaniami i wcześniejszą wiedzą, jednocześnie odrzucając kontrargumenty do konkluzji. łatwo możemy zostać zaślepieni przez nasze przekonania i dojść do błędnych wniosków.
Information bias	Stronniczość informacyjna, błąd informacji	Polega na szukaniu informacji, gdy nie wpływa to na działanie. Ludzie często potrafią lepiej przewidywać lub dokonywać wyborów, mając mniej informacji: więcej informacji nie zawsze jest lepsze. Przykładem uprzedzeń informacyjnych jest przekonanie, że więcej informacji można uzyskać, aby podjąć decyzję
Ambiguity bias	Niejednoznaczność	Polega na podejmowanie decyzji wpływa brak informacji lub „niejednoznaczność”. Skutek sugeruje, że ludzie mają tendencję do wybierania opcji, w przypadku których znane jest prawdopodobieństwo korzystnego wyniku, zamiast opcji, w przypadku której prawdopodobieństwo korzystnego wyniku jest nieznane.

To avoid mistakes, we aim to preserve autonomy and group status and avoid irreversible decisions=Aby uniknąć błędów, dążymy do zachowania autonomii i statusu grupy oraz unikania nieodwracalnych decyzji

Status quo bias	Efekt statusu quo	Tendencja do akceptowania rzeczy takich, jakimi aktualnie są.
Social comparison bias	Błąd porównania społecznego, efekt porównań społecznych	Tendencja do odczuwania niechęci i współzawodnictwa z kimś, kto jest postrzegany jako fizycznie lub psychicznie lepszy od siebie.
Decoy effect	Efekt wabika	Efekt wabika (lub efekt przyciągania lub asymetryczny efekt dominacji) to zjawisko, w wyniku którego konsumenci będą mieli tendencję do określonej zmiany preferencji między dwiema opcjami, gdy otrzymają również trzecią opcję, która jest asymetrycznie zdominowana. Opcja jest asymetrycznie zdominowana, gdy jest pod każdym względem gorsza od jednej opcji; ale w porównaniu z drugą opcją jest pod pewnymi względami gorsza, a pod innymi lepsza. Innymi słowy, jeśli chodzi o określone atrybuty determinujące preferencje, jest on całkowicie zdominowany (tj. gorszy od) przez jedną opcję i tylko częściowo zdominowany przez drugą. Gdy występuje opcja zdominowana asymetrycznie, większy odsetek konsumentów będzie preferował opcję dominującą niż w przypadku braku opcji zdominowanej asymetrycznie. Opcja zdominowana asymetrycznie jest zatem wabikiem służącym do zwiększenia preferencji dla opcji dominującej. Efekt wabika jest również przykładem naruszenia niezależności nieistotnych alternatyw, aksjomatu teorii decyzji. Mówiąc prościej, decydując się na dwie opcje, nieatrakcyjna trzecia opcja może zmienić postrzeganą preferencję między dwoma pozostałymi
Reactance	Reakcja	To nieprzyjemne pobudzenie motywacyjne (reakcja) na oferty, osoby, zasady lub przepisy, które zagrażają lub eliminują określone swobody behawioralne. Reakcja pojawia się, gdy dana osoba czuje, że ktoś lub coś odbiera jej wybór lub ogranicza wybór alternatyw.
Reverse psychology	Odwrotna psychologia	Odwrotna psychologia to technika polegająca na potwierdzeniu przekonania lub zachowania, które jest przeciwne do pożądanego, z oczekiwaniem, że takie podejście zachęci podmiot perswazji do zrobienia tego, co faktycznie jest pożądane. Technika ta opiera się na psychologicznym zjawisku reaktancji, w którym dana osoba ma negatywną reakcję emocjonalną na bycie przekonanym, a zatem wybiera opcję, której się przeciwstawia. Może to działać szczególnie dobrze w przypadku osoby, która jest odporna z natury, podczas gdy bezpośrednie prośby działają najlepiej w przypadku osób, które słuchają się nakazów. Ten, którym się manipuluje, jest zwykle nieświadomy tego, co się naprawdę dzieje.
System justification theory (SJT)	Uzasadnienie systemu, Teoria uzasadnienia systemu	Jest teorią psychologii społecznej, według której przekonania usprawiedliwiające system pełnią funkcję psychologicznie paliatywną. Proponuje, że ludzie mają kilka podstawowych potrzeb, różniących się od osoby do osoby, które mogą być zaspokojone przez obronę i uzasadnienie status quo, nawet jeśli system może być niekorzystny dla niektórych osób. Ludzie mają epistemiczne, egzystencjalne i relacyjne potrzeby, które są zaspokajane i manifestują się jako ideologiczne wsparcie dla dominującej struktury norm społecznych, ekonomicznych i politycznych.

To get things done, we tend to complete things we’ve time & energy in=Aby załatwić sprawy, zwykle kończymy rzeczy, na które mamy czas i energię

Backfire effect	Efekt ognia wstecznego	To nazwa stwierdzenia, że po przedstawieniu dowodów przeciwko ich przekonaniom ludzie mogą odrzucić dowody i wierzyć jeszcze mocniej
Endowment effect, ownership effect	Efekt posiadania	To hipoteza mówiąca, że ludzie oceniają wyżej towary, które już posiadają. W eksperymentach psychologicznych pokazano, że ludzie domagali się wyższej zapłaty za kubek, który już posiadali, niż za taki, który dopiero mieli otrzymać.
Processing difficulty effect	Efekt trudności przetwarzania	Ludzie łatwiej zapamiętują informacje, których przeczytanie i zrozumienie zajmuje więcej czasu. Wielu osobom wydaje się to sprzeczne z intuicją: chcemy, aby nasz przekaz był prosty i krótki, prawda? … Ale daje mózgowi czas na przetworzenie historii i przyswojenie jej.
Pseudocertainty effect	Efekt pseudopewności	Określa ludzką tendencję do unikania ryzyka, gdy oczekiwany wynik jest pozytywny, przy jednoczesnym dążeniu do ryzyka, gdy oczekiwany wynik jest negatywny. Powoduje to, że preferowany wybór może zależeć wyłącznie od odpowiedniego sformułowania problemu, bez zmiany żadnych jego parametrów.
Disposition effect	Efekt dyspozycji	Zjawisko to oznacza tendencję do szybkiego pozbywania się akcji znajdujących się w trendach wzrostowych oraz do nadmiernie długiego przetrzymywania udziałów w spółkach, których kursy spadają (=efekt unikania strat).
Zero-risk bias	Błąd zerowy, Błąd zerowego ryzyka	Błąd zerowego ryzyka to tendencja do preferowania całkowitej eliminacji ryzyka w części, nawet jeśli opcje alternatywne prowadzą do większej ogólnej redukcji ryzyka. Często objawia się to w przypadkach, gdy decydenci zajmują się problemami dotyczącymi zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska
Unit bias	Bład jednostki, efekt jednostki	Skłonność jednostek do chęci skończenia jednostki danego przedmiotu lub zadania. Ludzie chcą skończyć jakąkolwiek porcję, bez względu na wielkość, jest to postrzeganie zakończenia, które jest satysfakcjonujące dla ludzi. Zostało to szeroko zbadane w odniesieniu do kontroli porcji i zdrowego odżywiania. Osoby będą jeść więcej, gdy porcje będą większe z powodu chęci wykonania zadania.
IKEA effect	Efekt IKEA	Przedmiotom, w których powstanie włożyliśmy pewien wysiłek, skłonni jesteśmy przypisywać większą wartość niż tym, które kupiliśmy lub dostaliśmy jako gotowe.
Loss aversion	Niechęć do straty	Tendencja do preferowania unikania strat nad zdobywanie zysków. Pociąga to za sobą nadmierną ostrożność przy ryzykowaniu utraty czegoś, co się już posiada, a jednocześnie brak ostrożności przy dążeniu do zysków. Daje to podstawy do działań marketingowych polegających na odpowiednim formułowaniu ofert, tak aby klienci postrzegali skorzystanie z nich jako uniknięcie straty.
Generation effect	Efekt generacji, generowania samemu	Jest zjawiskiem, w którym informacje są lepiej zapamiętywane, jeśli są generowane z własnego umysłu, a nie po prostu czytane. Badacze starali się wyjaśnić, dlaczego wygenerowane informacje są lepiej przywoływane niż czytane, ale żadne jedno wyjaśnienie nie było wystarczające.
Escalation of commitment	Eskalacja zaangażowania	To ludzki wzorzec zachowań, w którym osoba lub grupa w obliczu coraz bardziej negatywnych skutków decyzji, działania lub inwestycji kontynuuje zachowanie zamiast zmieniać kurs. Aktor zachowuje się irracjonalnie, ale jest zgodny z wcześniejszymi decyzjami i działaniami
Irrational escalation (to samo co wyżej Escalation of commitment)	Irracjonalna eskalacja	jw
Sunk cost fallacy	Błąd utopionych kosztów, Efekt utopionych kosztów	Zjawisko polegające na tym, że ludzie maja skłonność do trzymania się wcześniej podjętych decyzji nawet w sytuacji, gdy okazały się one niekorzystne, jeśli tylko były związane z poniesieniem dużych kosztów lub ze znacznym wysiłkiem. Koszty poniesione wcześniej nie powinny mieć znaczenia.

To stay focused, we favor the immediate, relatable thing in front of us=Aby pozostać skupionym, faworyzujemy to, co znajduje się bezpośrednio przed nami, nadającą się do odniesienia

Identifiable victim effect	Błąd identyfikowania ofiary	„Efekt możliwej do zidentyfikowania ofiary” odnosi się do skłonności jednostek do oferowania większej pomocy, gdy w trudnych warunkach obserwuje się konkretną, możliwą do zidentyfikowania osobę („ofiarę”) w porównaniu z dużą, niejasno zdefiniowaną grupą o takich samych potrzebach.
Appeal to novelty	Odwołanie się do nowości (zwane też argumentum ad novitatem)	Jest błędem, w którym przedwcześnie twierdzi się, że idea lub propozycja jest poprawna lub lepsza, wyłącznie dlatego, że jest nowa i nowoczesna. W sporze między status quo a nowymi wynalazkami odwołanie się do argumentu o nowości nie jest samo w sobie ważnym argumentem. Błąd może przybierać dwie formy: przecenianie tego, co nowe i nowoczesne, przedwczesne i bez badań, zakładając, że jest to najlepszy wybór, lub niedocenianie status quo, przedwczesne i bez dochodzenia, zakładające, że jest to najgorszy przypadek.
Hyperbolic discounting	Dyskontowanie hiperboliczne	W ekonomii dyskontowanie hiperboliczne jest niespójnym w czasie modelem dyskontowania opóźnień. Jest to jeden z kamieni węgielnych ekonomii behawioralnej, a jego podstawy są aktywnie badane przez badaczy neuroekonomii. Biorąc pod uwagę dwie podobne nagrody, ludzie preferują tę, która pojawi się wcześniej niż później. Mówi się, że ludzie dyskontują wartość późniejszej nagrody o czynnik, który rośnie wraz z długością opóźnienia.

To act, we must be confident we can make an impact and feel what we do is important=Aby działać, musimy być pewni, że możemy wywrzeć wpływ i poczuć, że to, co robimy, jest ważne

Peltzman effect	Efekt Peltzmana	Skłonność ludzi do zwiększania ryzyka podejmowanych działań, związana ze wzrostem regulacji prawnych dotyczących bezpieczeństwa. Twórcą teorii efektu jest Sam Peltzman, profesor ekonomii University of Chicago Booth School of Business.Przykłady: 1.Kierowca mający obowiązek jazdy w pasach bezpieczeństwa i przy włączonych światłach, czuje się na tyle bezpieczny, aby jechać ryzykowniej, na przykład z prędkością niedostosowaną do warunków panujących na drodze lub wyprzedzając w niedozwolonych miejscach. 2.Państwo nakłada obowiązek na firmy farmaceutyczne, aby produkowały leki w opakowaniach trudnych do otwarcia w obawie przed zażyciem ich przez dzieci. Rodzice, zakładając, że dzieci nie otworzą opakowania, nie boją się leków zostawiać w miejscach dostępnych dla ich pociech. Zwiększa się więc ryzyko zażycia leków przez dzieci.3.Większe wymogi BHP skłaniają pracowników do podejmowania ryzyka. 4.Powszechna kompensacja i dywersyfikacja ryzyka finansowego zwiększa skłonność do inwestowania w ryzykowne instrumenty finansowe.
Risk compensation	Kompensacja ryzyka	Teoria, która sugeruje, że ludzie zazwyczaj dostosowują swoje zachowanie w odpowiedzi na postrzegany poziom ryzyka, stając się bardziej ostrożni, gdy wyczuwają większe ryzyko i mniej ostrożni, jeśli czują się lepiej chronieni. Chociaż zwykle niewielkie w porównaniu z podstawowymi korzyściami płynącymi z interwencji w zakresie bezpieczeństwa, może to skutkować mniejszymi korzyściami netto niż oczekiwano
Effort Justification	Wyrównanie wysiłku, Uzasadnienie wysiłku	To idea i paradygmat w psychologii społecznej wywodzący się z teorii dysonansu poznawczego Leona Festingera. Uzasadnienie wysiłku to skłonność osoby do przypisywania wartości wynikowi, do którego osiągnięcia musiała włożyć wysiłek, większej niż obiektywna wartość wyniku.
Trait ascription bias	Błąd przypisywania cechy	To skłonność ludzi do postrzegania siebie jako stosunkowo zmiennych pod względem osobowości, zachowania i nastroju, podczas gdy postrzeganie innych jako znacznie bardziej przewidywalnych pod względem cech osobistych w różnych sytuacjach. Mówiąc dokładniej, jest to tendencja do opisywania własnego zachowania w kategoriach czynników sytuacyjnych, przy jednoczesnym preferowaniu opisywania zachowania innej osoby poprzez przypisywanie stałej dyspozycji ich osobowości.
Defensive attribution hypothesis	Hipoteza obronna atrybucji, Hipoteza defensywnej atrybucji, defensywna atrybucja	To społeczny termin psychologiczny, w którym obserwator przypisuje przyczyny nieszczęśliwego wypadku, aby zminimalizować swój strach przed byciem ofiarą lub przyczyną w podobnej sytuacji. Atrybuty winy są ujemnie skorelowane z podobieństwami między obserwatorem a osobami zaangażowanymi w nieszczęście
Fundamental attribution error	Podstawowy błąd atrybucji	Pojęcie wprowadzone do psychologii społecznej przez Lee Rossa. Opisuje powszechną skłonność do wyjaśniania zachowania obserwowanych osób w kategoriach przyczyn wewnętrznych i stałych (np. cech charakteru) przy jednoczesnym niedocenianiu wpływów sytuacyjnych, zewnętrznych.
Illusory superiority	Złudzenie ponadprzeciętności	Błąd poznawczy objawiający się skłonnością jednostki do przeceniania swoich umiejętności i cech w stosunku do innych ludzi.
Illusion of control	Iluzja kontroli, Złudzenie kontroli	Przekonanie o możliwości wpływania na sytuacje, na które w rzeczywistości żadnego wpływu się nie ma.
Actor-observer bias	Stronniczość aktora-obserwatora, asymetria aktor-obserwator, błąd korespondencji lub efekt atrybucji	W psychologii społecznej fundamentalny błąd atrybucji (fundamental attribution error, FAE), znany również jako błąd korespondencji lub efekt atrybucji, to skłonność ludzi do niedoceniania sytuacyjnych wyjaśnień obserwowanego zachowania jednostki, podczas gdy nadmierne kładzenie nacisku na dyspozycyjne i oparte na osobowości wyjaśnienia ich zachowania. Efekt ten został opisany jako „skłonność do przekonania, że to, co robią ludzie, odzwierciedla to, kim są”
Self-serving bias	Stronniczość służąca sobie, w PL. Tendencja samoobronna	Jest definiowany jako skłonność ludzi do przypisywania pozytywnych wydarzeń ich własnemu charakterowi, ale negatywnych zdarzeń czynnikom zewnętrznym. Jest to powszechny typ błędu poznawczego, który został szeroko zbadany w psychologii społecznej.
Barnum effect	Efekt horoskopowy (efekt Forera lub efekt Barnuma)	Obserwacja, że ludzie uznają za bardzo trafne opisy swojej własnej osobowości, które w rzeczywistości są ogólnymi zestawami danych odnoszącymi się do znacznej grupy ludzi. Efekt ten może wyjaśniać rozpowszechnienie wiary w pseudonaukowe teorie takie jak astrologia, numerologia czy wróżenie.
Forer effect (to samo co Efekt horoskopowy lub efekt Barnuma)	Efekt Forera	jw
Optimism effect	Efekt optymizmu, błąd optymizmu	To błąd poznawczy, który powoduje, że ktoś uważa, że jest mniej prawdopodobne, że doświadczy negatywnego zdarzenia. Znany jest również jako nierealistyczny optymizm lub optymizm porównawczy.
Egocentric effect	Efekt egocentryczny, egocentryzm	Egocentryzm tłumaczy efekt złudzenia ponadprzeciętności poprzez tendencję jednostki do przykładania większej wagi do swoich własnych umiejętności, cech i zachowań niż do tych cechujących innych ludzi.
Dunning-Kruger effect	Efekt Dunninga-Krugera	Zjawisko psychologiczne polegające na tym, że osoby niewykwalifikowane w jakiejś dziedzinie życia mają tendencję do przeceniania swoich umiejętności w tej dziedzinie, podczas gdy osoby wysoko wykwalifikowane mają tendencję do zaniżania oceny swoich umiejętności.
Lake Wobegone effect	Efekt jeziora Wobegone	Złudzenie ponadprzeciętności jest często zaliczane do efektu ponadprzeciętności (ang. above average effect). Inne nazwy to: błąd wyższości(ang. superiority bias), błąd łagodności (ang. leniency error), poczucie relatywnej wyższości (ang. sense of relative superiority), efekt primus inter pares oraz Lake Wobegon effect (pol. efekt jeziora Wobegon, nazwany za fikcyjnym miasteczkiem stworzonym przez pisarza Garrisona Keillora, gdzie „wszystkie dzieci były ponadprzeciętne”). Nazwa „złudzenie ponadprzeciętności” została po raz pierwszy użyta przez Vana Yperena i Buunka w 1991 roku.
Hard-easy effect	Błąd trudne-łatwe	Objawia się tendencją do przeceniania prawdopodobieństwa sukcesu w zadaniu postrzeganym jako trudne i niedoceniania prawdopodobieństwa sukcesu w zadaniu postrzeganym jako łatwe. Efekt trudnej łatwości występuje na przykład wtedy, gdy osoby wykazują pewien stopień niedostatecznej pewności siebie w odpowiadaniu na stosunkowo łatwe pytania i stopień zbytniej pewności siebie w odpowiadaniu na stosunkowo trudne pytania.
False consensus effect	Efekt fałszywego konsensusu, błąd konsensusu	W psychologii efekt fałszywego konsensusu, znany również jako błąd konsensusu, jest wszechobecnym błędem poznawczym, który powoduje, że ludzie „postrzegają własne wybory i sądy behawioralne jako stosunkowo powszechne i odpowiednie do istniejących okoliczności”. Innymi słowy, zakładają, że ich cechy osobiste, przekonania i działania są stosunkowo rozpowszechnione w całej populacji.
Third-person effect	Efekt trzeciej osoby	Efekt trzeciej osoby (Third-person effect- TPE)- polega na przekonaniu, że inni są bardziej podatni na wpływ określonych środków, aniżeli my sami.
Social desirability bias	Efekt społecznych oczekiwań	Skłonność respondenta do prezentowania siebie w możliwie jak najlepszym świetle poprzez udzielanie takich odpowiedzi, jakie są wskazane społecznie. Zalicza się do najczęstszych źródeł błędów wpływających na trafność wyników badań ankietowych i eksperymentalnych
Overconfidence effect	Efekt nadmiernej pewności siebie	Jest ugruntowanym uprzedzeniem, w którym subiektywne zaufanie osoby do jej osądów jest wiarygodnie większe niż obiektywna dokładność tych osądów, zwłaszcza gdy zaufanie jest stosunkowo wysokie. Zbytnia pewność siebie jest jednym z przykładów błędnej kalibracji subiektywnych prawdopodobieństw. W całej literaturze naukowej nadmierną pewność siebie definiowano na trzy różne sposoby: (1) przeszacowanie rzeczywistych wyników; (2) wypieranie swoich osiągnięć w stosunku do innych; oraz (3) nadmierną precyzję w wyrażaniu nieuzasadnionej pewności co do dokładności własnych przekonań.

What Should We Remember?=O czym powinniśmy pamiętać?

We store memories differently based on how they are experienced=Przechowujemy wspomnienia w różny sposób w zależności od tego, jak są doświadczane

Tip of the tongue phenomenon	Zjawisko końca języka	Zjawisko końca języka (tip-of-the-tongue phenomenon, TOT) – odczuwamy je, gdy nie możemy sobie wyraźnie przypomnieć określonego słowa, ale mamy poczucie, że je znamy.
Google effect	Efekt Google	Efekt Google, zwany również amnezją cyfrową, to tendencja do zapominania informacji, które można łatwo znaleźć w Internecie za pomocą wyszukiwarek internetowych.
Next-in-line effect	Efekt następnego w kolejce	Podczas przemawiania w grupie w ustalonej kolejności (np. poruszanie się po pokoju zgodnie z ruchem wskazówek zegara, wg liczb itp.), ludzie mają tendencję do słabszego zapamiętywania słów osoby, która przemówiła bezpośrednio przed nimi.
Testing effect	Efekt testu, Efekt testowania	Stwierdzenie, że pamięć długotrwała jest często zwiększona, gdy część okresu uczenia się poświęcona jest na odzyskanie informacji do zapamiętania. Efekt jest czasami określany jako praktyka wyszukiwania, testowanie praktyczne lub uczenie wspomagane testami.
Absent-mindedness	Roztargnienie	Roztargnienie ma miejsce, gdy dana osoba zachowuje się nieuważnie lub zapomina. Może mieć trzy różne przyczyny: 1. niski poziom uwagi 2. intensywna uwaga na pojedynczy obiekt skupienia. (hyperfocus), który sprawia, że osoba jest nieświadoma wydarzeń wokół niej; 3. nieuzasadnione odwrócenie uwagi od obiektu skupienia przez nieistotne myśli lub zdarzenia środowiskowe.
Levels of processing effect	Model poziomów przetwarzania	Opisuje przypominanie sobie bodźców jako funkcję głębokości przetwarzania umysłowego. Głębsze poziomy analizy dają bardziej rozbudowane, trwalsze i silniejsze ślady pamięci niż płytkie poziomy analizy. Głębokość przetwarzania spada od płytkiego do głębokiego kontinuum. Płytkie przetwarzanie (np. przetwarzanie oparte na składnikach fonemicznych i ortograficznych) prowadzi do delikatnego śladu pamięci, który jest podatny na szybkie zanikanie. I odwrotnie, głębokie przetwarzanie (np. przetwarzanie semantyczne) skutkuje trwalszym śladem pamięci

We reduce events and lists to their key elements=Redukujemy zdarzenia i listy do ich kluczowych elementów

Suffix effect	Efekt sufiksu, przyrostka	Ludzie często muszą sobie przypomnieć serię elementów w określonej kolejności, na przykład numer telefonu. Kiedy lista pozycji jest słyszana (w przeciwieństwie do czytania po cichu), ludzie zwykle bardzo dobrze zapamiętują ostatnią pozycję listy. Jeśli jednak po liście występuje nieistotna pozycja (sufiks), przywołanie ostatniej pozycji jest znacznie utrudnione. To upośledzenie nazywa się efektem przyrostka.
Serial position effect	Efekt pozycji szeregowej, a może efekt początku-końca?	Tendencja osoby do przypominania sobie pierwszej i ostatniej pozycji w serii najlepiej, a środkowej – najgorzej.
Part-list cueing effect	Efekt podpowiedzi części listy	Jeśli podpowiemy osobie jakąś część materiału, którego się uczyła, to możliwe że sama przypomni sobie resztę
Recency effect	Efekt świeżości	Efekt świeżości polega na silniejszym oddziaływaniu informacji, które nadeszły jako ostatnie (najświeższe), niż tych, które pojawiły się wcześniej. Efekt świeżości kontrastuje z efektem pierwszeństwa – zjawiskiem lepszego zapamiętywania informacji odbieranych na początku.Z efektem świeżości wiąże się zagadnienie zmieniania postaw. Badacze interesowali się, który z efektów będzie przeważać: efekt świeżości czy efekt pierwszeństwa. Zagadnienie to jest badane w ramach wpływu perswazyjnego i zmiany postaw.
Primary effect	Efekt pierwszeństwa	Informacja otrzymana wcześniej wywiera zazwyczaj większy wpływ na tworzenie się ogólnego wrażenia, niż informacja otrzymana później. Pierwsza informacja stanowi punkt odniesienia dla kolejnych informacji.
Memory inhibition	Zahamowanie pamięci	W psychologii zahamowanie pamięci to zdolność do zapominania nieistotnych informacji. Naukowego pojęcia zahamowania pamięci nie należy mylić z codziennym używaniem słowa „zahamowanie”. Z naukowego punktu widzenia zahamowanie pamięci jest rodzajem zahamowania poznawczego, które polega na zatrzymaniu lub nadpisaniu procesu umysłowego, w całości lub w części, z intencją lub bez
Modality effect	Efekt modalności	Termin używany w psychologii eksperymentalnej, najczęściej w dziedzinach zajmujących się pamięcią i uczeniem się, w odniesieniu do tego, w jaki sposób wyniki ucznia zależą od sposobu prezentacji badanych pozycji. Modalność może odnosić się do szeregu cech prezentowanego materiału badawczego. Jednak termin ten jest zwykle używany do opisania lepszego przypominania sobie końcowych pozycji listy, gdy lista jest prezentowana werbalnie w porównaniu z reprezentacją wizualną.
Duration neglect	Zaniedbanie czasu trwania	Jest psychologiczną obserwacją, że oceny ludzi dotyczące przykrości bolesnych doświadczeń w bardzo niewielkim stopniu zależą od czasu trwania tych doświadczeń. Liczne eksperymenty wykazały, że na te oceny mają wpływ dwa czynniki: szczyt (kiedy doznanie było najbardziej bolesne) i to, jak szybko ból ustępuje. Jeśli zmniejsza się wolniej, ocenia się, że doznanie jest bardziej bolesne. Stąd termin „reguła końca i szczytu” opisuje ten proces oceny.
List-length effect	Efekt długości listy	Możliwość przywołania szeregowego zmniejsza się wraz ze wzrostem długości listy lub sekwencji.
Serial recall effect	Efekt przywołania seryjnego	Przywołanie seryjne to możliwość przywoływania elementów lub zdarzeń w kolejności, w jakiej wystąpiły. Zdolność ludzi do przechowywania przedmiotów w pamięci i przywoływania ich jest ważna dla używania języka. Wyobraź sobie, że przypominasz sobie różne części zdania, ale w złej kolejności. Zdolność do przywoływania w kolejności seryjnej stwierdzono nie tylko u ludzi, ale także u wielu gatunków naczelnych innych niż ludzie i niektórych gatunków innych niż naczelne.
Misinformation effect	Efekt dezinformacji	Pojawia się, gdy przypominanie sobie wspomnień epizodycznych staje się mniej dokładne z powodu informacji po zdarzeniu.
Leveling and sharpening	Poziomowanie i ostrzenie	Poziomowanie i wyostrzanie to dwie funkcje, które są automatyczne i istnieją w pamięci. Wyostrzanie to zazwyczaj sposób, w jaki ludzie zapamiętują drobne szczegóły w opowiadaniu historii, których doświadczyli lub opowiadają te historie. Poziomowanie ma miejsce, gdy ludzie odrywają części historii i próbują je stonować, aby niektóre części zostały wykluczone. W związku z tym ułatwia wypełnienie istniejących luk w pamięci.
Peak-end rule	Zasada szczyt-koniec	Tendencja do oceniania doświadczeń wyłącznie na podstawie ich najsilniejszego bodźca (pozytywnego lub negatywnego) oraz efektu końcowego, z ignorowaniem intensywności i liczby pozostałych bodźców.

We discard specifics to form generalities=Odrzucamy konkrety, by tworzyć uogólnienia

Fading affect bias	Zanikający wpływ na stronniczość, Zanikająca tendencja afektywna,	Jest zjawiskiem psychologicznym, w którym wspomnienia związane z negatywnymi emocjami są zapominane szybciej niż te związane z emocjami pozytywnymi.
Negativity bias	Negatywne nastawienie	Znana również jako efekt negatywności, to pogląd, że nawet jeśli zdarzenia mają taką samą intensywność, rzeczy o bardziej negatywnym charakterze (np. nieprzyjemne myśli, emocje lub interakcje społeczne; zdarzenia szkodliwe / traumatyczne) mają większy wpływ na czyjąś osobę, stan psychiczny i procesy niż rzeczy neutralne lub pozytywne
Prejudice	Uprzedzenie	Uczucia afektywne wobec osoby na podstawie ich postrzeganego członkostwa lub pochoddzenia
Stereotypical bias (to samo co wyżej)	Błąd stereotypu	Przedrefleksyjne przypisywanie przez jednostkę określonych cech członkowi lub jakiejś grupy społecznej.
Implicit stereotypes (to samo co wyżej)	Ukryte stereotypy	jw
Implicit association (to samo co wyżej)	Niejawne skojarzenie	jw

We edit and reinforce some memories after the fact Po fakcie edytujemy i wzmacniamy niektóre wspomnienia

Spacing effect	Efekt odstępu	Efekt odstępów pokazuje, że nauka jest bardziej efektywna, gdy sesje nauki są rozłożone w czasie. Efekt ten pokazuje, że więcej informacji jest zakodowanych w pamięci długotrwałej podczas rozłożonych sesji
Suggestibility	Sugestywność	Skłonność do przyjmowania sugestii innych i działania zgodnie z nimi. Można wypełnić luki w pewnych wspomnieniach fałszywymi informacjami podanymi przez inną osobę podczas przywoływania z pamięci. Sugestywność używa wskazówek, aby zniekształcić wspomnienie: gdy podmiotowi uporczywie mówiono coś o wydarzeniu z przeszłości, jego pamięć o tym wydarzeniu jest zgodna z powtarzającym się przesłaniem
False memory	Fałszywa pamięć = Konfabulacja?	W psychologii konfabulacja to błąd pamięci definiowany jako wytwarzanie sfabrykowanych, zniekształconych lub błędnie zinterpretowanych wspomnień o sobie lub o świecie. Ludzie, którzy konfabulują, przedstawiają niepoprawne wspomnienia, od „subtelnych zmian po dziwaczne fabrykacje” i są na ogół bardzo pewni swoich wspomnień, pomimo sprzecznych dowodów.
Cryptomnesia	Kryptomnezja	Częsty sposób przypominania sobie głęboko ukrytych lub zapomnianych przeżyć inaczej niedostępnych. Pamięć bez identyfikacji pamiętanych treści jako wcześniej poznanych, np. przyjmowanie za własne cudzych myśli zasłyszanych dawniej (niekiedy mówi się o podświadomym plagiacie).
Source confusion	Zamieszanie źródła, pomylenie źródeł	Jest cechą widoczną w relacjach różnych osób mówiących o tym samym wydarzeniu po wysłuchaniu, jak inni ludzie mówią o sytuacji. Przykładem może być świadek, który słyszał, jak policjant powiedział, że ma broń, a potem świadek ten mówi później, że widział broń.
Misattribution of memory	Błędne przypisanie pamięci	W psychologii błędne przypisanie pamięci lub błędne przypisanie źródła to błędna identyfikacja pochodzenia pamięci przez osobę ją przywołującą. Złe przypisanie może wystąpić, gdy osoby nie są w stanie monitorować i kontrolować wpływu swoich postaw na ich osądy w momencie odzyskania. Błędne przypisanie dzieli się na trzy elementy: cryptomnesia, false memories, and source confusion. Pierwotnie uznano go za jeden z siedmiu grzechów pamięci Daniela Schacter

Dodatkowe poza infografiką będą dodawane tutaj

Zeigarnik effect	Efekt Zeigarnik	Zadania niewykonane pamiętane są lepiej niż zadania wykonane. Obecnie mówi się raczej o tym, że zadania, których dokończenie danej osobie przerwano są lepiej przypominane, niż te, które można było dokończyć.
Personification	Personifikacja	Personifikacja to powiązane przypisywanie ludzkiej formy i cech abstrakcyjnym pojęciom, takim jak narody, emocje i siły przyrody, takie jak pory roku i pogoda.
	Teoria atrybucji	Dotyczy tego, w jaki sposób odbiorca społeczny wykorzystuje informacje, aby dojść do przyczynowych wyjaśnień wydarzeń. Bada, jakie informacje są gromadzone i jak są łączone w celu sformułowania oceny przyczynowej.
	Atrybucja wewnętrzna, atrybucja dyspozycyjna	Zakłada że przyczyną danego zdarzenia były cechy jego sprawcy (np. zdolności lub ich brak, inteligencja, wysiłek, osobowość) w przeciwieństwie do czynników zewnętrznych wobec sprawcy (np. przypadek, trudność wykonania, pogoda, sytuacja zewnętrzna, normy społeczne, itp.).
	Atrybucja zewnętrzna, atrybucja sytuacyjna	jw z tym że jako lustrzane odbicie (na odwrót)
	Samospełniające się przewidywania, samospełniająca się przepowiednia, samospełniające się proroctwo	Zjawisko polegające na tym, że określone oczekiwania w stosunku do pewnych zachowań lub zdarzeń wpływają na te zachowania lub zdarzenia w sposób, który powoduje spełnienie oczekiwań. Innymi słowy jest to nieświadome wykonywanie działań które doprowadzają do efektów wcześniej uznanych za najbardziej prawdopodobne
	Rozwój poznawczy Piageta	Teoria rozwoju poznawczego Jeana Piageta sugeruje, że inteligencja zmienia się wraz z rozwojem dzieci. Rozwój poznawczy dziecka to nie tylko zdobywanie wiedzy, dziecko musi opracować lub skonstruować mentalny model świata.
	Rozproszenie odpowiedzialności (nazywane także jako dyfuzja odpowiedzialności, efekt widza lub efekt obojętnego przechodnia)	Jest zjawiskiem psychologicznym, w którym ludzie są mniej skłonni do podejmowania działań w obecności dużej grupy ludzi. Związana z konformizmem.
	Autowaloryzacja	W psychologii: Autowaloryzacja to rodzaj motywacji, który działa, aby ludzie czuli się dobrze i aby móc utrzymać wysokie poczucie własnej wartości. W finansach behawioralnych autowaloryzacja: Jest to tendencja jednostek do przypisywania całego sukcesu samemu sobie i ograniczeniu pozytywów innym osobom lub czynnikom zewnętrznym lub w ogóle ich nie przypisywania.
	Efekt polaryzacji, Polaryzacja postaw (polaryzacja grupowa)	Jest zjawiskiem, w którym niezgoda staje się bardziej ekstremalna, gdy różne strony rozważają dowody w tej sprawie. Tendencja ludzi do wyszukiwania i interpretowania dowodów w sposób wybiórczy, do wzmacniania swoich obecnych przekonań. Kiedy napotykają dwuznaczne dowody, to uprzedzenie może potencjalnie skutkować tym, że każdy z nich zinterpretuje je jako poparcie swoich istniejących postaw, raczej poszerzając spór między nimi.
	Efekt owczego pędu	Zjawisko, w którym jednostki działają zbiorowo jako część grupy, często podejmując decyzje jako grupa, których nie podjęłyby jako jednostki. Wszyscy tak robią to ja też!
	Twierdzenie Bayesa	Umożliwia nam aktualizację naszych przekonań w oparciu o pojawienie się nowych dowodów.Na przykład, gdybyśmy próbowali określić prawdopodobieństwo, że dana osoba ma raka, na początku powiedzielibyśmy, że jest to dowolny procent populacji. Jednak biorąc pod uwagę dodatkowe dowody, takie jak fakt, że dana osoba jest palaczem, możemy zaktualizować nasze prawdopodobieństwo.
	Efekt Benjamina Franklina	Błąd poznawczy, który powoduje, że ludzie bardziej lubią kogoś po tym, jak wyświadczą tej osobie przysługę, zwłaszcza jeśli wcześniej nie lubili tej osoby lub czuli się wobec niej neutralni.
	Efekt Pollyanny	Odnosi się do ludzkiej skłonności do skupiania się na pozytywach i używania w rozmowie bardziej pozytywnych słów i terminów. Ogólnie rzecz biorąc, ludzie, którzy są zdrowi psychicznie i nie cierpią na depresję, zwykle koncentrują się bardziej na pozytywach niż na negatywach i mają skłonność do przywoływania ze swoich wspomnień bardziej pozytywnych niż negatywnych zjawisk.
Priming	Torowanie	Nieświadoma forma ludzkiej pamięci związaną z percepcyjną identyfikacją słów i przedmiotów.Odnosi się do aktywacji poszczególnych reprezentacji lub skojarzeń w pamięci, tuż przed wykonaniem działania, lub zadania. Na przykład osoba, która widzi słowo \”żółty\”, będzie nieco szybciej rozpoznawać słowo \”banan\”.
Prospect theory	Teoria perspektywy	Zakłada, że straty i zyski są wyceniane w różny sposób, a zatem jednostki podejmują decyzje na podstawie postrzeganych zysków, a nie postrzeganych strat.
Cognitive dissonanse	Dysonans poznawczy	Odnosi się do sytuacji obejmującej sprzeczne postawy, przekonania lub zachowania. Powoduje to uczucie dyskomfortu psychicznego prowadzące do zmiany jednego z nastawień, przekonań lub zachowań w celu zmniejszenia dyskomfortu i przywrócenia równowagi.

Ważne

Zachęcam do podzielenia się swoimi opiniami i doświadczeniem w komentarzach.

Teraz chciałbym usłyszeć, co masz do powiedzenia:

Czego nauczyłeś się z dzisiejszego wpisu?

A może znasz jeszcze jakieś błędy poznawcze i chcesz aby lista błedów poznawczych była bardziej kompletna?

A może masz pytanie dotyczące czegoś z opisanych reguł.

Tak czy inaczej, podziel się swoimi przemyśleniami w sekcji komentarzy poniżej.

doradztwo konsulting szkolenie sprzedaży biznes firma szkolenia online — *Sprawdź moją ofertę:*

Lista błędów poznawczych (heurystyk- Cognitive Bias CODEX) Prawie 300! 3

Co myślisz o moim nowym wpisie na blogu?

A może masz pytanie dotyczące strategii lub techniki jak działać najlepiej?

Tak czy inaczej, chciałbym usłyszeć, co masz do powiedzenia.

Więc śmiało, teraz udostępnij ten wpis na swoich social mediach i zobacz co inni mają do powiedzenia.

Jak uniknąć błędów poznawczych?

1. Uświadom sobie swoje tendencje do popełniania błędów poznawczych. Ucz się rozpoznawać sytuacje, w których istnieje większe ryzyko błędnego postępowania.
2. Przyjmij perspektywę obiektywną. Zastanów się nad zagadnieniem z różnych perspektyw i poddawaj analizie argumenty innych.
3. Złóż deklarację pełnej współpracy. Skontaktuj się ze współpracownikami lub przyjaciółmi, aby uzyskać ich opinie na temat określonego problemu lub dylematu.
4. Przyswaj informacje ze źródeł zewnętrznych. Dowiedz się jak najwięcej z różnych źródeł, które nie są twoimi własnymi pomysłami.
5. Wyciągaj wnioski. Stwórz algorytm, aby zminimalizować ryzyko pomyłki. Upewnij się, że twoje wnioski są poparte wiarygodnymi danymi i faktami.

Dr/PhD Rafał Szrajnert

Rafał Szrajnert to doktorant (PhD) specjalizujący się w zarządzaniu i marketingu. Ukończył studia magisterskie na wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, a także studia podyplomowe. Jest przedsiębiorcą z ogromnymi sukcesami, Oprócz własnej działalności prowadzi doradztwo biznesowe, coaching i szkolenia, szeroko znane w Polsce. Profil działalności to: -doradztwo marketingowe -konsulting marketingowy -szkolenia, kursy -doradztwo biznesowe (psychologia, coaching) -marketing (seo, reklamy CPA, PPC)

Lista błędów poznawczych (heurystyk- Cognitive Bias CODEX) Prawie 300!

Dołącz do nas NA DARMOWYM WIDEO

Jak uniknąć błędów poznawczych?

Dr/PhD Rafał Szrajnert

Dołącz do nas NA DARMOWYM WIDEO

Dołącz do nas NA ŻYWO

Podaj imię i adres email, aby przejść dalej

Lista błędów poznawczych (heurystyk- Cognitive Bias CODEX) Prawie 300!

Model 5 sił Portera. Analiza atrakcyjności sektora metodą pięciu wejść na rynek (przykłady, definicja)

PZU Wchodzi w Branżę Fitness! Państwowa Firma wykupuje kluby fitness? (PZU sport)

Lista błędów poznawczych (heurystyk- Cognitive Bias CODEX) Prawie 300!

Lista błędów poznawczych (heurystyk- Cognitive Bias CODEX) Prawie 300!

Dołącz do nas NA DARMOWYM WIDEO

Lista błędów poznawczych, co to, definicja

Too Much Information=Za dużo informacji

We notice things already primed in memory or repeated often=Zauważamy rzeczy już zapamiętane lub często powtarzane

Bizarre, funny, visually-striking, or anthropomorphic things stick out more than non-bizarre/unfunny things=Dziwne, zabawne, uderzające wizualnie lub antropomorficzne rzeczy wyróżniają się bardziej niż rzeczy zwykłe / nieśmieszne

We notice when something has changed=Zauważamy, że coś się zmieniło

We are drawn to details that confirm our own existing beliefs=Przyciągają nas szczegóły, które potwierdzają nasze własne istniejące przekonania

We notice flaws in others more easily than we notice flaws in ourselves=Łatwiej dostrzegamy wady u innych, niż w sobie

Not Enough Meaning=Za mało znaczenia

We tend to find stories and data when looking at sparse data=Zwykle znajdujemy historie i dane, patrząc na skąpe dane

We fill in characteristics from stereotypes, generalities, and prior histories=Wypełniamy cechy ze stereotypów, ogólników i wcześniejszych historii

We imagine things and people we’re familiar with or fond of as better=Wyobrażamy sobie, że rzeczy i osoby, które znamy lub których lubimy, są lepsze

We simplify probabilities and numbers to make them easier to think about=Upraszczamy prawdopodobieństwa i liczby, aby łatwiej było o nich myśleć

We think we know what other people are thinking=Wydaje nam się, że wiemy, co myślą inni ludzie

We project our current mindset and assumptions onto the past and future=Projektujemy nasz obecny sposób myślenia i założenia na przeszłość i przyszłość

Need To Act Fast=Trzeba działać szybko

We favor simple-looking options and complete information over complex, ambiguous options=Preferujemy proste opcje i pełne informacje od złożonych, niejednoznacznych opcji

To avoid mistakes, we aim to preserve autonomy and group status and avoid irreversible decisions=Aby uniknąć błędów, dążymy do zachowania autonomii i statusu grupy oraz unikania nieodwracalnych decyzji

To get things done, we tend to complete things we’ve time & energy in=Aby załatwić sprawy, zwykle kończymy rzeczy, na które mamy czas i energię

To stay focused, we favor the immediate, relatable thing in front of us=Aby pozostać skupionym, faworyzujemy to, co znajduje się bezpośrednio przed nami, nadającą się do odniesienia

To act, we must be confident we can make an impact and feel what we do is important=Aby działać, musimy być pewni, że możemy wywrzeć wpływ i poczuć, że to, co robimy, jest ważne

What Should We Remember?=O czym powinniśmy pamiętać?

We store memories differently based on how they are experienced=Przechowujemy wspomnienia w różny sposób w zależności od tego, jak są doświadczane

We reduce events and lists to their key elements=Redukujemy zdarzenia i listy do ich kluczowych elementów

We discard specifics to form generalities=Odrzucamy konkrety, by tworzyć uogólnienia

We edit and reinforce some memories after the fact Po fakcie edytujemy i wzmacniamy niektóre wspomnienia

Dodatkowe poza infografiką będą dodawane tutaj

Ważne

Jak uniknąć błędów poznawczych?

Dr/PhD Rafał Szrajnert

Powiązane wpisy

Priming = torowanie. Jak zwiększyć wydajność mózgu (efekt torowania i system nerwowo-mięśniowy + przykłady, definicja)

Zaufanie w marketingu – Formuła, która w ciągu kilku godzin zamienia zimne leady w kupujących

Efekt Galatei (ang. Galatea effect)

Reguła niedostępności – scarcity (ograniczona ilość)

Nudge, czyli impuls. Ukryta perswazja w sprzedaży i marketingu

Efekt czystej ekspozycji (Robert Zajonc. psychologia)-Mere exposure effect-Dlaczego wolimy rzeczy, które znamy? (definicja, przykłady)

Dołącz do nas NA DARMOWYM WIDEO