Dlaczego ochrona własności intelektualnej jest ważna dla firm

Dzisiaj omówimy etap jakim jest ochrona własności intelektualnej. Dowiecie się w jaki sposób uzyskać ochronę poszczególnych dóbr i kto nabywa do nich prawa.

Informacja zawarte w tekście:

• strategie ochrony własności intelektualnej
• uzyskiwanie ochrony formalnej i nieformalnej
• wady i zalety ochrony formalnej i nieformalnej

Możliwe strategie przedstawię na przykładzie przedsiębiorstwa produkującego batoniki.

Jego właścicielem jest pan Krzysztof. Rozwijając przedsiębiorstwo , pan Krzysztof korzysta z ochrony własnych produktów i stosowanych oznaczeń, a także dba, by nie naruszać praw innych osób.

Jesteśmy ciekawi jego doświadczeń w realizacji strategii ochrony własności intelektualnej, a także jego oceny zalet i wad poszczególnych systemów ochrony.

Zaufali mi najlepsi:

Przyjrzymy się bliżej działalności tego przedsiębiorstwa.

Firma wprowadziła na rynek w tym roku nowe produkty, które zostały od razu zauważone od razu przez klientów. Dzięki ich wysokiej jakości oraz skutecznej kampanii reklamowej, logo którego używa firma jako swojej nazwy i oznaczenia produktów stały się rozpoznawalne nie tylko w naszym regionie.

Więc w strategii biznesowej uwzględnione zostały kwestie związane z ochroną własności intelektualnej.

Przykładowa firma zadbała o ochronę nowych produktów od przeprowadzenia swego rodzaju audytu naszych dóbr niematerialnych, dzięki któremu zweryfikować zdołała jakie dobra intelektualne zostały w nich zastosowane.

Wśród nich znalazła się opracowana w ich laboratorium nowa receptura batonu z substancjami pobudzającymi, oraz jego nazwa i wzór opakowania zaprojektowane przez agencję reklamową.

Niektóre wytwory intelektualne chronione są w sposób niewymagający dokonywania jakichkolwiek formalności, w stosunku zaś do innych, bez dopełnienia wymaganych formalności, ochrona nigdy nie powstaje. Niektóre z wytworów są chronione zarówno w sposób formalny, jak i nieformalny.

Trzeba się w tym momencie zastanowić czy sami będziemy układali strategię ochrony czy skorzystamy z czyjejś pomocy.

Można zwrócić się o pomoc np. do rzecznika patentowego, z którym wspólnie można opracować strategię ochrony wytworów intelektualnych wykorzystywanych w produkcie. W przypadku omawianej firmy mogą być to wynalazek, wzór przemysłowy i znak towarowy.

Świadectwo ochronne to dokument potwierdzający prawo własności przemysłowej.

Przykładowa firma oprócz identyfikacji dóbr intelektualnych zweryfikowała kwestię praw do poszczególnych wytworów, wiedząc, że ma to istotne znaczenie z punktu widzenia skutecznego zabezpieczenia ochrony.

Jest to bardzo ważna sprawa. Zgodnie z generalną zasadą prawa własności intelektualnej powstają na rzecz twórcy. Jeśli dobro zostało stworzone przez kilka osób, nabywają one prawo wspólne.

Zastosowanego w naszym produkcie wynalazku dokonali zatrudnieni w przedsiębiorstwie pracownicy laboratorium. Tworzenie nowych receptur należy do ich obowiązków pracowniczych, co zapisane zostało w ich umowach o pracę. Dlatego to właśnie przedsiębiorstwo, jako pracodawca, miało prawo zgłoszenia tego wynalazku do Urzędu Patentowego.

Rzeczywiście prawo stanowi, że pracodawca nabywa prawa własności intelektualnych do wszystkich wytworów, które powstały w wyniku wykonywania przez pracownika obowiązków ze stosunku pracy.

Pracodawca z pracownikiem mogą także inaczej ustalić tę kwestię, na przykład zgodzić się na powstanie wspólnego prawa na ich rzecz, ale muszą to potwierdzić odpowiednimi postanowieniami zawartymi w umowie.

A co z projektem opakowania i oznaczeniami napoju, a także sloganem reklamowym które powstały w agencji z którą przedsiębiorstwo podpisało umowę?

Trzeba to ustalić, najlepiej tworząc postanowienie, ze prawa autorskie do tych utworów zostają przeniesione na przedsiębiorstwo.

Daje to podstawę do legalnego korzystania z utworów, w tym dokonania zgłoszenia do ochrony znaku towarowego i wzoru przemysłowego opakowania.

REKLAMA

Koniecznie zobacz NAJLEPSZE szkolenie z Facebooka na rynku

Link do kursu: szkolenie Facebook Ads

Koniec reklamy.

Po ustaleniu co chcemy chronić oraz na czyją rzecz powstały lub mają powstać prawa własności intelektualnej, należy podjąć ważne decyzje dotyczące form ochrony zidentyfikowanych dóbr intelektualnych. Zasadniczo istnieją tu dwie możliwości. Ochrona niektórych wytworów powstaje bez konieczności dopełniania formalności, inne zaś wymagają zwrócenia się do właściwego organu, czyli urzędu patentowego, który na drodze stosowanej procedury administracyjnej udziela prawa w oparciu o decyzję administracyjną. Ochrona wielu kategorii wytworów może powstać zarówno w jeden, jak i drugi sposób.

Zobaczmy to na przykładzie naszego przedsiębiorstwa zainteresowanego uzyskaniem ochrony na:

• wynalazek
• wzór przemysłowy
• znak towarowy
• i utwór

Ochronę patentową wynalazku można uzyskać tylko na drodze formalnej, poprzez złożenie wniosku do urzędu patentowego o udzielenie patentu.

Receptura batonika, która może być chroniona jako wynalazek, pod pewnymi warunkami stanowi także tajemnicę przedsiębiorstwa chronioną bez jakichkolwiek formalności.

Umieszczony na opakowaniu batonika znak towarowy można zarejestrować w urzędzie patentowym ale także chronić jako niezarejestrowany znak, a więc w sposób nieformalny.

Podobnie wzór przemysłowy opakowania, który można zarejestrować w urzędzie lub korzystać z ochrony nieformalnej: wtedy jest to chroniony wzór niezarejestrowany albo utwór w rozumieniu prawa autorskiego.

Jak pamiętacie Państwo z pierwszej części, własność intelektualna, ochrona prawnoautorska powstaje w sposób automatyczny, w momencie ustalenia wytworu spełniającego wymogi ochrony w charakterze utworu. W ten sam sposób chroniony jest slogan reklamowy, który może być ponadto zarejestrowany jako znak towarowy, a więc chroniony na drodze formalnej.

Praw własności przemysłowej są udzielane na rzecz uprawnionych podmiotów na mocy decyzji administracyjnej, a następnie zostają wpisane do stosownych rejestrów prowadzonych przez dany urząd patentowy oraz potwierdzane właściwym dokumentem.

Spójrzmy na zasady uzyskiwania ochrony w trybie formalnym.

Chcąc ją uzyskać należy zwrócić się do właściwego urzędu. W Polsce ochrony formalnej na większość dóbr intelektualnych udziela Urząd Patentowy.

Podobnie jak w przypadku innych procedur administracyjnych, należy przygotować odpowiednią dokumentację. Na stronie internetowej urzędu można znaleźć opis wymaganej dokumentacji i właściwe formularze.

Urząd Patentowy RP przyjmuje zgłoszenia i po weryfikacji przesłanek ochrony oraz wniesieniu należnych opłat udziela praw wyłącznych na:

• patent na wynalazek
• prawo ochronne na wzór użytkowy
• prawo z rejestracji topografii układu scalonego
• prawo z rejestracji wzoru przemysłowego
• prawo ochronne na znak towarowy
• prawo z rejestracji oznaczeń geograficznych

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej udziela praw własności przemysłowej, które są skuteczne na terytorium Polski. Chcąc uzyskać ochronę w innych krajach, należy zwrócić się do właściwych krajowych urzędów patentowych, dopełniając wymaganych tam formalności.

Można też skorzystać z procedur regionalnych lub międzynarodowych, w wyniku których możliwe jest uzyskanie ochrony w kilku lub nawet w kilkudziesięciu państwach przy pomocy jednego zgłoszenia.

Prawa własności przemysłowej udzielane są na określony czas. Na przykład patent na wynalazek jest udzielany na 20 lat od daty dokonania zgłoszenia, a prawo z rejestracji wzoru przemysłowego na maksymalnie 25 lat. Czas ten może ulec skróceniu na przykład ze względu na nieuiszczenie wymaganych opłat za kolejny okres ochronny.

W przypadku znaków towarowych ochrona może być przedłużona na wniosek uprawnionego na kolejne 10-letnie okresy.

Należy podkreślić, że prawo wyłącznie udzielone w trybie krajowym obejmuje terytorium tego kraju.

Jednakże od tej zasady przewidziane są wyjątki w regionalnych i międzynarodowych regulacjach z zakresu własności przemysłowej. Regulacje te przewidują szczególne tryby dla zgłaszających, którzy chcą uzyskać ochronę w więcej niż jednym kraju jednocześnie.

W szczególności dotyczy to wynalazków, wzorów przemysłowych oraz znaków towarowych i oznaczeń geograficznych.

Instytucjami o zasięgu europejskim, zajmującymi się udzielaniem ochrony własności przemysłowej, są: Europejski Urząd Patentowy, który udziela patentów europejskich na wynalazki oraz Urząd ds.Harmonizacji Rynku Wewnętrznego, udzielający ochrony wspólnotowym znakom towarowym i wspólnotowym wzorom przemysłowym.

W skali międzynarodowej organem takim jest Światowa Organizacja Własności Intelektualnej w Genewie, która administruje niektóre międzynarodowe procedury udzielania praw.

W przypadku decyzji o poszukiwaniu ochrony w trybie formalnym ważne jest profesjonalne wsparcie, zarówno na etapie przygotowywania dokumentacji jak i w trakcie procedur przed urzędem, jak wspomniałem wcześniej dobrze jest skorzystać z pomocy rzecznika patentowego.

Rzecznik patentowy może zweryfikować, czy zgłaszane do ochrony wytwory spełniają właściwe wymogi, a następnie przygotować może dokumentację zgłoszeniową.

Pomoc ta jest szczególnie potrzebna kiedy po raz pierwszy decydujemy się na opracowanie dokumentacji.

Informację na temat rzeczników patentowych można znaleźć na stronie internetowej Polskiej Izby Rzeczników Patentowych, ale ich listę prowadzi Urząd Patentowy, i można ją znaleźć na ich stronie internetowej.

Atrakcyjność systemu praw własności intelektualnej polega między innymi na możliwości uzyskania ochrony bez konieczności podejmowania formalnych kroków.

Ochrona nieformalna

Powstanie ochrony nieformalnej może być związane:

• ze stworzeniem dobra spełniającego kryteria, z którymi przepisy prawa wiążą powstanie takiej ochrony
• z pierwszeństwem korzystania z danego dobra w obrocie gospodarczym
• z utrzymywaniem określonych zasobów intelektualnych w tajemnicy

Musimy jednak pamiętać, że musi istnieć stosowna podstawa prawna, która przewiduje możliwość uzyskania ochrony na takiej drodze dla określonej kategorii wytworów.

Ochrona nieformalna gwarantowana jest przede wszystkich w odniesieniu do chronionych prawem autorskim utworów i przedmiotów praw pokrewnych. Prawa autorskie powstają automatycznie, bez konieczności umieszczania adnotacji o zastrzeżeniu praw, rejestracji dzieła czy też obowiązku wniesienia opłat, jednak pod warunkiem ustalenia utworu w jakiejkolwiek postaci.

Pojęcie utworu w prawie autorskim obejmuje szeroki zakres dóbr intelektualnych tworzonych w różnych dziedzinach nauki i kultury oraz działalności gospodarczej. Jak wspomniałem, może nim być wzór przemysłowy opakowania, slogan reklamowy, ale także program komputerowy czy baza danych. Warto też pamiętać, że bazy danych mogą być chronione nie tylko prawem autorskim, ale także na postawie odrębnych zasad zapewniających automatyczną ochronę producentom takich baz. Utworem może też być oznaczenie graficzne używane jako znak towarowy.

Przyznania utworom ochrony prawnoautorskiej jest niezależne od ich wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Należy pamiętać, że nie ma instytucji prowadzącej obligatoryjne rejestry utworów czy praw autorskich, weryfikującej przy tym powstanie takich praw. Dlatego w stosunku do każdego utworu należy ustalić, czy spełnia cechy utworu, w jakim zakresie jest chroniony oraz czy nie zawiera elementów twórczych z innego utworu, a zatem czy nie narusza cudzych praw.

Ochrona nieformalna własności intelektualnej, powstająca w związku z używaniem konkretnego dobra w obrocie gospodarczym, może być nabyta na dwa sposoby:

• po pierwsze w oparciu o przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, które gwarantują ochronę: znaków towarowych niezarejestrowanych, oznaczeń przedsiębiorstw i wzorów przemysłowych.
• po drugie ustawa Prawo własności przemysłowej przewiduje ochronę znaków towarowych, które w wyniku używania stały się znakami powszechnie znanymi. Chronione są one wprawdzie bez rejestracji, ale na zasadach przewidzianych dla znaków zarejestrowanych.

Szczególnym sposobem uzyskania ochrony w oparciu o przepisy prawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest utrzymywanie informacji technicznych, produkcyjnych i handlowych przedsiębiorstwa w tajemnicy. Ochrona taka wynika nie z faktu nabycia prawnej wyłączności do takich informacji, ale z istnienia pewnego stanu faktycznego, chronionego w związku z podjęciem przez przedsiębiorstwo kroków o charakterze prawnym, organizacyjnym lub technicznym, mających na celu ochronę takich informacji przed publicznym ujawnieniem.

Zastanówmy się teraz jakie zalety i wady formalnego trybu uzyskiwania ochrony powinny być uwzględnione przy opracowywaniu i realizacji strategii biznesowej przedsiębiorstwa.

Trzeba podkreślić że prawa udzielane przez urzędy patentowe są najmocniejszą formą ochrony.

Uprawiony uzyskuje formalny dowód wyłączności. Prawa te stanowią potwierdzenie spełnienia przez dane rozwiązanie czy oznaczenie przesłanek zdolności ochronnej, określają zakres podmiotowy i przedmiotowy oraz czas przysługującej ochrony.

Co więcej, uzyskanie patentu czy prawa ochronnego ogranicza ryzyko naruszenia cudzych praw. Prawa własności przemysłowej pełnią również ważną rolę dowodową w przypadku naruszeń, przy dochodzeniu roszczeń. Warto także wspomnieć, że istniejące regionalne i międzynarodowe procedury uzyskiwania ochrony, pozwalają uzyskać mocną ochronę obejmującą większy zakres terytorialny.

Z drugiej strony działania związane z uzyskaniem ochrony na drodze formalnej wiążą się z koniecznością poniesienia, niekiedy znacznych kosztów uzyskania ochrony.

Składając wniosek o uzyskanie ochrony na drodze formalnej, szczególnie w stosunku do wynalazków, nie można zapominać, że procedura udzielania prawa bywa długotrwała. Jednakże ochron obejmuje okres od daty dokonania zgłoszenia.

Ponadto formułując strategię ochrony w trybie formalnym, trzeba uwzględnić ryzyko wcześniejszego unieważnienia lub wygaszenia prawa.

Dużą zaletą uzyskania ochrony w sposób nieformalny jest brak konieczności podejmowania formalnych działań oraz ponoszenia kosztów z tym związanych.

Niestety wadą tego sposobu ochrony jest brak formalnego dowodu, że dane prawo przysługuje określonemu podmiotowi, co w praktyce może powodować trudności z dochodzeniem ochrony. Brak formalnego prawa powoduje także wątpliwości dotyczące powstania ochrony, jej zakresu przedmiotowego, podmiotowego i czasowego.

Warto podkreślić, że w związku z brakiem istnienia rejestru praw uzyskanych w sposób nieformalny (na przykład praw autorskich), trudniej jest zweryfikować, czy stworzony lub używany przez jeden podmiot wytwór nie narusza cudzych, wcześniejszych praw.

Co wchodzi w skład własności intelektualnej?

Własność intelektualna to wytwory ludzkiego umysłu, mogą być także przedstawione w materialnej postaci, jak utwory literackie, oznaczenia towarów ;ub wynalazki. Dobra niematerialne stanowią składniki majątku firmy. Są to oryginalne efekty twórczej działalności człowieka.

Podsumowanie

Należ pamiętać, że strategi wyboru określonej formy ochrony lub decyzja o korzystaniu z kumulatywnej ochrony powinna być ściśle powiązana z decyzję co do tego, jakie cechy produktu przedsiębiorstwo chce chronić, a także ze strategią biznesową przedsiębiorstwa.

Decyzja o korzystaniu z określonego sposobu ochrony powinna zależeć od:

• charakteru produktów i usług oferowanych i świadczonych przez przedsiębiorstwo oraz ich rynkowej żywotności
• długoterminowych planów biznesowych
• zasobów finansowych pozwalających na korzystanie z formalnych sposobów uzyskiwania ochrony
• istniejących zasobów osobowych i struktury organizacyjnej wspierającej strategię uzyskiwania praw wyłącznych w krajowych i zagranicznych procedurach patentowych, rejestracji znaków towarowych czy wzorów przemysłowych

Rzeczywiście, opracowanie strategii ochrony własności intelektualnej bywa pracochłonne i nie zawsze łatwe, ale jej realizacja przynosi przedsiębiorstwu duże korzyści.

• szkolenia online
• szkolenia u Ciebie w firmie i doradztwo-konsulting
• agencja SEO/SEM

Co myślisz o moim nowym wpisie na blogu?

A może masz pytanie dotyczące strategii lub techniki jak działać najlepiej?

Tak czy inaczej, chciałbym usłyszeć, co masz do powiedzenia.

Więc śmiało, teraz udostępnij ten wpis na swoich social mediach i zobacz co inni mają do powiedzenia.